گواهینامه های حرفه ای بازار سرمایه را بشناسید

سال 1384 بود که مجلس شورای اسلامی قانون بازار اوراق بهادار را تصویب کرد؛ قانونی که به موجب آن تمامی نهادهای مالی همانند کارگزاری ها، شرکت های سرمایه گذاری، صندوق های سرمایه گذاری، صندوق های بازنشستگی، شرکت های مادر (هلدینگ)، شرکت های تامین سرمایه، موسسات رتبه بندی، شرکت های پردازش اطلاعات مالی و شرکت های مشاور سرمایه گذاری تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادر فعالیت می کنند.

در همین راستا و به منظور استفاده از افراد متخصص در نهادهای مالی، سازمان بورس تصدی برخی از سمت‌ها و اعطای مجوز برخی از فعالیت‌ها را منوط به استفاده از افراد دارای گواهینامه های حرفه‌ای بازار سرمایه کرده است؛ گواهینامه هایی که از سال 1384 به صورت حرفه ای برگزار می شوند. در حال حاضر آزمون‌های حرفه‌ای بازار سرمایه در هفت عنوان اصول بازار سرمایه، معامله گری بازار سرمایه، کارشناس عرضه و پذیرش، مدیریت نهادهای بازار سرمایه، تحلیلگری بازار سرمایه، مدیریت سبد اوراق بهادار و ارزش یابی اوراق بهادار برگزار می‌شود که در ادامه به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت.

شرایط عمومی شرکت در آزمون های حرفه ای بازار سرمایه

شرط شرکت داوطلبان در آزمون هاي بازار سرمايه، داشتن مدرک تحصيلي کارشناسي يا بالاتر، از دانشگاه ها يا موسسات آموزشي داخلي مورد تاييد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري يا معادل آن ها يا مدرک تحصيلي از دانشگاه ها و موسسات آموزشي خارجي در تمامي رشته هاي تحصيلي که توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، معادل کارشناسي يا بالاتر ارزش گذاري شده باشد.

گواهینامه های حرفه ای بازار سرمایه

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم گواهینامه های حرفه ای بازار سرمایه 7 نوع هستند که در ادامه هر کدام را جداگانه بررسی خواهیم کرد:

1- گواهینامه اصول بازار سرمایه

همانگونه که از اسم آن نیز مشخص است این گواهینامه از مهمترین و مقدماتی ترین آزمون های بازار سرمایه محسوب می شود؛ اصول بازار سرمایه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم پیش نیازی برای سایر آزمون های حرفه ای بازار سرمایه به حساب می آید.

لازم به ذکر است که پیش نیاز آزمون اصول بازار سرمایه مدرک تحصیلی کارشناسی یا بالاتر از دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزشی داخلی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری یا معادل آن‌ها یا مدرک تحصیلی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی خارجی که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری معادل کارشناسی یا بالاتر ارزش‌گذاری شده باشد، است.

افرادی که لازم نیست در این آزمون شرکت کنند:

1- دارندگان مدرک دکتری یا معادل آن در رشته‌های مدیریت مالی، مهندسی مالی، اقتصاد، حسابداری، مدیریت بازرگانی (گرایش مالی)، بیمه و بانکداری مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فن‌آوری که حداقل امتیاز سوابق تحصیلی و سوابق پژوهشی را مطابق "دستورالعمل اعطای گواهی‌نامه حرفه‌ای بازار سرمایه به دارندگان مدرک دکتری مصوب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار" کسب کنند، از شرکت در آزمون اصول بازار سرمایه بی‌نیاز بوده و می‌توانند در صورت تصویب کمیته گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای بازار اوراق بهادار، گواهی‌نامه مورد تأیید کمیته را دریافت نمایند. لازم به ذکر است در صورت تشخیص کمیته  متقاضی می‌بایست دوره‌های آموزشی مقررات مربوط به گواهی‌نامه را سپری کنند. 

2- دارندگان مدرک CFA (تمامی سطوح) در صورت کسب حداقل 50 درصد نمره در هر دو ماده امتحانی "مقررات اصول بازار سرمایه" و "اصول بازار سرمایه اسلامی و اخلاق حرفه‌ای" و همچنین شرکت در دوره آموزشی در مورد اوراق بهادار اسلامی، با تأیید کمیته گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای، گواهی‌نامه اصول بازار سرمایه را دریافت خواهند کرد. 

3- دارندگان مدرک CIIA درصورت کسب حداقل 50 درصد نمره در هر دو ماده امتحانی "مقرارت اصول بازار سرمایه" و "اصول بازار سرمایه اسلامی و اخلاق حرفه‌ای"، گواهی‌نامه اصول بازار سرمایه را دریافت خواهند کرد. 

2- گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه

گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه یکی از مهمترین گواهینامه های حرفه ای بازار سرمایه است. افرادی که تمایل دارند به عنوان تحلیلگر در کارگزاری ها، سبدگردان ها، شرکت های مشاور سرمایه گذاری و ... مشغول به فعالیت شوند لازم است این گواهینامه را دریافت کنند.

لازم به ذکر است گواهینامه اصول بازار سرمایه، پیش نیاز آزمون تحلیلگری بازار سرمایه است. بدیهی است که داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی یا بالاتر مورد تایید وزارت علوم که در بالا به آن اشاره کردیم برای آزمون تحلیلگری بازار سرمایه نیز الزامی است.

افرادی که لازم نیست در این آزمون شرکت کنند:

1- دارندگان مدرک دکتری یا معادل آن در رشته‌های مدیریت مالی، مهندسی مالی، اقتصاد، حسابداری، مدیریت بازرگانی (گرایش مالی)، بیمه و بانکداری مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری که حداقل امتیاز سوابق تحصیلی و سوابق پژوهشی را مطابق "دستورالعمل اعطای گواهی‌نامه حرفه‌ای بازار سرمایه به دارندگان مدرک دکتری مصوب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار" کسب نمایند، از شرکت در آزمون تحلیل‌گری بازار سرمایه بی نیاز بوده و می‌توانند در صورت تصویب کمیته گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای بازار اوراق بهادار، گواهی‌نامه مورد تأیید کمیته را دریافت نمایند. لازم به ذکر است؛ به منظور اخذ این گواهی‌نامه متقاضی می‌بایست در آزمون مقررات مربوطه شرکت و حداقل 50 امتیاز از 100 امتیاز را کسب نماید. 

2- دارندگان مدرک CFA (سطح دوم و سوم) در صورت دریافت گواهی‌نامه اصول بازار سرمایه و کسب حداقل 50 درصد نمره مقررات تحلیل‌گری بازار سرمایه، با تأیید کمیته گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای، گواهی‌نامه تحلیل‌گری بازار سرمایه را دریافت خواهند کرد. 

3- دارندگان مدرک CIIA در صورت دریافت گواهی‌نامه اصول بازار سرمایه و کسب حداقل 50 درصد نمره مقررات تحلیل‌گری بازار سرمایه، با تأیید کمیته گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای، گواهی‌نامه تحلیل‌گری بازار سرمایه را دریافت خواهند کرد

3-   گواهینامه معامله گری بازار سرمایه

گواهینامه معامله گری بازار سرمایه یکی دیگر از گواهینامه های مهم بازار سرمایه محسوب می شود. افرادی که قصد فعالیت به عنوان معامله گر را در کارگزاری ها دارند لازم است ابتدا در این آزمون شرکت کرده و گواهینامه آن را دریافت کنند. پیش نیاز شرکت در این آزمون داشتن گواهینامه اصول بازار سرمایه است.

افرادی که لازم نیست در این آزمون شرکت کنند:

 افرادی که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فن‌آوری، در رشته‌های مرتبط از قبیل گرایش‌های مالی رشته مدیریت، مدیریت مالی، حقوق مالی، مهندسی مالی، حسابداری، مدیریت بازرگانی، کارشناسی بورس، اقتصاد، مدیریت صنعتی، مهندسی صنایع، مدیریت بانکداری، توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، مدیریت کسب و کار (MBA)، ریاضیات مالی، مدیریت اجرایی و کارشناسی ارشد حسابرسی بوده و معدل بالاتر از 15 باشد، در صورت شرکت در آزمون معامله‌گری بازار سرمایه (شامل مقررات اصول بازار سرمایه و معامله‌گری) و کسب حد نصاب 50 و درخصوص سایر رشته‌ها در صورت موفقیت در آزمون معامله‌گری بازار سرمایه (شامل مقررات اصول بازار سرمایه و معامله‌گری) و کسب حدنصاب 50 با پیش‌نیاز گواهی‌نامه اصول بازار سرمایه و شرکت در دوره‌های آموزشی مربوطه، می‌توانند به عنوان معامله‌گر شروع به فعالیت نمایند.

4-   گواهینامه ارزشیابی اوراق بهادار

گواهینامه ارزشیابی اوراق بهادار یکی از تخصصی ترین گواهینامه های موجود بازار سرمایه به حساب می آید. اکثر نهادهای مالی مثل کارگزاری های، سبدگردان ها، شرکت های مشاور سرمایه گذاری و ... به متخصصانی برای ارزشیابی دارایی ها نیازمند هستند. افرادی که قصد اشتغال در این سمت را دارند باید گواهینامه ارزشیابی اوراق بهادار را دریافت کنند. متقاضیان برای شرکت در آزمون ارزشیابی اوراق بهادار باید گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه را داشته باشند.

افرادی که لازم نیست در این آزمون شرکت کنند:

1-دارندگان مدرک CFA (سطح دوم و سوم)، در صورت دریافت گواهینامه تحلیل‌گری بازار سرمایه، با تأیید کمیته گواهینامه‌های حرفه‌ای، گواهی ارزشیابی اوراق بهادار را دریافت خواهند کرد.

2-دارندگان مدرکCIIA، در صورت دریافت گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه، با تأیید کمیته گواهینامه‌های حرفه‌ای، گواهینامه ارزشیابی اوراق بهادار را دریافت خواهند کرد.

5-   گواهینامه مدیریت نهادهای مالی

گواهینامه مدیریت نهادهای مالی یکی دیگر از گواهینامه های هفتگانه بازار سرمایه است که برای علاقه مندان به فعالیت در این حوزه تخصصی طراحی شده است. افرادی که می خواهند در این آزمون شرکت کنند باید از قبل گواهینامه اصول بازار سرمایه را داشته باشند.

6-   گواهینامه کارشناسی عرضه و پذیرش

یکی دیگر از گواهینامه های مهم بازار سرمایه، گواهینامه کارشناسی عرضه و پذیرش است. افرادی که می خواهند در سمت کارشناس عرضه و پذیرش در نهادهایی که دارای مجوز مشاور عرضه یا مشاور پذیرش هستند، مشغول به کار شوند لازم است این گواهینامه را دریافت کنند. گواهینامه اصول بازار سرمایه، پیش نیازی برای دریافت این گواهینامه است.

7-   گواهینامه مدیریت سبد اوراق بهادار

گواهینامه مدیریت سبد اوراق بهادار برای افرادی که قصد دارند در شرکت های سبدگردانی و یا صندوق های سرمایه گذاری فعالیت کنند طراحی شده است. مشاغلی مثل مدیر سبد، مدیر سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری، کارشناسان تحلیل و تامین مالی به گواهینامه مدیریت سبد اوراق بهادار نیاز دارند. برای گرفتن این گواهینامه ابتدا لازم است گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه را دریافت کنید.

افرادی که لازم نیست در این آزمون شرکت کنند:

1-   دارندگان مدرک CFA (سطوح دوم و سوم) در صورت دریافت گواهی‌نامه تحلیل‌گری بازارسرمایه و کسب حداقل 50 درصد نمره مقررات مدیریت سبد اوراق بهادار، با تأیید از کمیته گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای، گواهی‌نامه مدیریت سبد اوراق بهادار را دریافت خواهند کرد.

2-   دارندگان مدرک CIIA در صورت دریافت گواهی‌نامه تحلیل‌گری بازار سرمایه و کسب حداقل 50 درصد نمره مقررات مدیریت سبد اوراق بهادار، با تأیید گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای، گواهی‌نامه مدیریت سبد اوراق بهادار را دریافت خواهند کرد.

شرایط اختصاصی آزمون های حرفه ای بازار سرمایه

علاوه بر شرایط عمومی ذکر شده در ابتدای مقاله، علاقه مندان باید برای شرکت در هر آزمون شرایط اختصاصی که در جدول 8 آمده را نیز داشته باشند:

مزایای دریافت گواهینامه  های حرفه ای بازار سرمایه

این گواهینامه ­ها، در برگیرنده مزایای متنوعی برای داوطلب، کارفرما (کارگزاران، سهامداران حقوقی، سهامداران حقیقی فعال و صندوق های سرمایه گذاری) و جامعه است:

برای داوطلب:

• کسب صلاحیت حرفه ­ایی در بین فعالان بازار سرمایه
• کسب مزیت رقابتی و بهبود در دور نما و پویایی شغلی
• امکان فرصت دستیابی به برخی جایگاه­ های خاص شغلی
• افزایش ارتباطات و امکان ورود به شبکه ارتباطی با افراد حرفه ­ای بازار سرمایه
• امکان معرفی و شناسایی فرد به کارفرمایان و جامعه

برای کارفرما:

• افزایش صلاحیت حرفه ­ای و دانش بنگاه اقتصادی به شیوه­ای اثربخش و کارا
• صرفه­ جویی در وقت و انرژی برای گزینش و به کار گماری افراد

برای جامعه:

• ارتقای و بهبود سطح دانش حرفه­ ای فعالان نظام مالی
• کارایی و شفافیت هرچه بیشتر بازارهای مالی
• افزایش صلاحیت ­های عمومی افراد در رابطه با مباحث روز بازار اوراق بهادار
• ایجاد معیارهایی برای افزایش سطح استاندارد فرآیندهای کاری

نتیجه

در این مقاله گواهینامه های حرفه ای بازار سرمایه را به تفکیک بررسی کردیم؛ شرایط عمومی و اختصاصی آزمون های حرفه ای بازار سرمایه را تشریح کرده و گفتیم که هر کدام از گواهینامه ها برای چه سمت شغلی در نهادهالی مالی مناسب است. در آخر مزایای گواهینامه های حرفه ای بازار سرمایه برای متقاضیان، کارفرمایان و جامعه را عنوان کردیم.