شانزدهمین دوره آمادگی آزمون اصول بازار سرمایه

ضوابط عمومی قراردادهـای بـازار سـرمایه از دیـدگاه فقـه اسـلامی(تعریـف، مسـتندات فقهـی و مصادیق)

• ممنوعیت اکل مال به باطل
• ممنوعیت ضرر و اضرار
• ممنوعیت غرر
• ممنوعیت ربا
• حیله برای فرار از احکام شرعی 

ضوابط اختصاصی قراردادهای بازار سرمایه از دیدگاه فقه اسلامی (تعریف، ماهیت، ارکان، احکـام، انواع و مصادیق)

• قرض
• دین
• بیع
• اجاره و اجاره به شرط تملیک
• جعاله
• شرکت
• مضاربه

بورس بازی در بازار سهام از دیدگاه اسلام

• بررسی ماهیت بورس بازی
• شقوق مختلف بورس بازی
• بورس بازی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان
• بررسی فقهی بورس بازی

مقدماتی بر اقتصاد خرد

• عرضه، تقاضا و تعادل بازار  
  • تعریف و محاسبه انواع توابع و منحنی های تقاضا و عوامل تأثیرگذار بر آن
  • تعریف و محاسبه انواع توابع عرضه و عوامل مؤثر بر آن و حالت های خاص منحنی عرضه
  • انواع کشش(کشش قیمتی، متقاطع، درآمدی) تقاضا و کشش عرضه و توانایی محاسبه جبری و نموداری
  • آنها، آشنایی با عوامل مؤثر بر کشش، دسته بندی تقاضای کالاها بر اساس کشش و کاربرد کشش قیمتی در تصمیم گیری
  • محاسبه کشش در منحنی تقاضای خط مستقیم، تفاوت میان کشش پذیری و کشش ناپذیری و کشش
  • واحد تقاضا
  • تعریف درآمد نهایی و هزینه نهایی، رابطه درآمد کل، درآمد نهایی، کشش قیمتی تقاضا و قیمت کالا و
  • دلیل اینکه مقدار بهینه در نقطه برابری درآمد نهایی با هزینه نهایی حاصل می شود
  • تعادل بین عرضه و تقاضای بازار به صورت نموداری و جبری، اضافه تقاضا، عوامل جابجا کننده
  • منحنی های عرضه و تقاضا و اثر این جابجایی بر روی تعادل بازار، پایداری و ناپایداری تعادل
  • تاثیر وضع مالیات های مستقیم و غیرمستقیم، وضع یا اعطای یارانه، سهمیه بندی، تعیین کف یا سقف
  • قیمت توسط دولت بر عرضه، تقاضا و تعادل بازار

• نظریه رفتار تولیدکننده و بازار نهاده‌های تولید 
  • انواع توابع تولید شامل تولید کل، متوسط و نهایی و ارتباط آنها با یکدیگر
  • تأثیر عوامل تولید و تکنولوژی بر منحنی امکانات تولید
  • قانون بازدهی نزولی، نواحی مختلف تولید و ناحیه اقتصادی تولید
  • هزینه های تولید
  • انواع هزینه های فرصت و ارتباط آنها با سود اقتصادی و محاسبه سود اقتصادی

• رفتار تولید کننده در بازار رقابت کامل 
  
  • ویژگی های رقابت کامل، دلیل قیمت پذیر بودن شرکت ها در بازار رقابت کامل و تفاوت تقاضای بازار و
  • تقاضای بنگاه
  • تعیین حداکثر سازی سود(حداقل سازی زیان) شرکت در بازار رقابت کامل و تشریح هزینه نهایی، درآمد نهایی و سود و زیان اقتصادی
  • نقطه تعطیلی بنگاه
  • تابع هزینه کل، درآمد کل، نقطه سربه سر و سطح تولید حداکثر کننده سود

• رفتار تولید کننده در بازار انحصار کامل 
  
  • تعریف انحصار کامل، ویژگی های انحصار کامل، علل ایجاد انحصار، انحصار طبیعی و استراتژی های تعیین قیمت انحصاری
  • رابطه میان قیمت، درآمد نهایی و کشش پذیری انحصار فروش و تعیین قیمت و میزان تولیدی که سودانحصارگر را به حداکثر می رساند.

• مفاهیم بازار رقابت انحصاری 
  • ویژگی های بازار رقابت انحصاری

• مقدمات اقتصاد کلان

• محاسبات ملی و شاخص قیمت‌ها 
  
  • و روش های اندازه گیری هر یک از آنها (GNP) و تولید ناخالص ملی (GDP) − تعریف تولید ناخالص داخلی
  • شامل روش مخارج، روش درآمدی و روش تولید یا ارزش افزوده
  • تعریف و محاسبه تولید خالص ملی، تولید خالص داخلی، درآمد ملی، درآمد شخصی و درآمد قابل تصرف

• درآمد ملی تعادلی وسیاست‌های مالی 
  
  • تعریف چرخه فعالیت های اقتصادی یا چرخه تولید و درآمد
  • انواع سیاست های مالی و ابزارهای آن
    

• عرضه و تقاضای پول و سیاست‌های پولی 
  
  • تعاریف مختلف پول، وظایف آن در اقتصاد، آشنایی با تکامل تاریخی پول و انواع آن
  • از پول و تشریح دلایل بشمار نرفتن چک و کارتهای اعتباری M و 2 M − تحلیل اجزای تعاریف 1به عنوان پول
  • ابزارهای سیاست پولی و نحوه کارکرد آنها

تعریف، مفاهیم و عناصر تشکیل دهنده صورت‌های مالی

• ترازنامه
• صورت سود و زیان  
• صورت جریان وجه نقد
• یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی 

سازوکارهای گزارشگری مالی

• روند جریان اطلاعات در یک سیستم حسابداری
• معامله حسابداری به صورت ساده و به شکل بسط یافته آن
• فرآیند ثبت معاملات تجاری با استفاده از سیستم حسابداری و بر مبنای معادله حسابداری 
• ضرورت استفاده از ثبت‌های تعهدی و دیگر تعدیلات در تهیه صورت‌های مالی و مقایسه مبانی حسابداری تعهدی و نقدی 
• رابطه بین عناصر صورت‌های مالی و حساب‌های کل و طبقه بندی این حساب‌ها متناسب با عناصر آن
• تهیه صورت‌های مالی با استفاده از مانده حساب‌های کل و دیگر اطلاعات لازم مربوط به معادله حسابداری 
• ارتباط میان سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجه نقد

درک صورت سود و زیان

• تعریف اقلام صورت سود و زیان و تفکیک آن به اقلام عملیاتی و غیرعملیاتی و تهیه یک صورت سود و زیان نمونه با استفاده از اطلاعات ارائه شده
• نحوه ارائه هر طبقه از هزینه‌ها و درآمدها در صورت سود و زیان بر طبق استانداردهای حسابداری در ایران
• تعریف و تمایز میان انواع مختلف سود: سود قبل از کسر مالیات و استهلاکات مشهود و نامشهود(EBITDA)، سود عملیاتی(EBIT) و سود خالص(EAT)
• اصول کلی شناسایی درآمد برمبنای حسابداری تعهدی و تشریح کاربردهای خاص آن (شامل حسابداری قراردادهای بلندمدت، فروش های اقساطی، معاملات پایاپای و گزارشگری خالص و ناخالص درآمدها) و کارکردهای آن در تجزیه و تحلیل مالی

درک ترازنامه

• تعریف عناصر دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام در ترازنامه و کاربردهای هریک از آن‌ها در تجزیه و تحلیل‌های مالی
• نحوه ارائه هر طبقه از دارایی‌ها و بدهی‌ها در ترازنامه بر طبق استانداردهای حسابداری در ایران
• اشکال مختلف ارائه ترازنامه
• تاثیر استفاده از حسابداری تعهدی بر دارایی‌ها و بدهی‌ها
• تشابهات و تمایزات دارایی‌ها و بدهی‌های جاری و غیرجاری
• انواع مبانی اندازه گیری دارایی‌ها و بدهی‌ها شامل روش‌های بهای تمام شده تاریخی و ارزش منصفانه
• انواع روش‌های طبقه بندی و افشای اوراق بهادار قابل دادوستد (سریع المعامله) و غیرقابل دادوستد در بازار

درک صورت جریان وجه نقد

• تعریف وجه نقد، شبه نقد و معادل نقد بر طبق استانداردهای حسابداری در ایران
• نحوه ارائه هزینه های بهره و سود تقسیمی شرکت در صورت جریان وجه نقد بر طبق استانداردهای حسابداری در ایران
• تعریف انواع جریانات نقدی حاصل از فعالیت‌های عملیاتی، بازده سرمایه گذاری و سود حاصل از تأمین مالی، مالیات بر درآمد، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی و طبقه بندی اطلاعات ارائه شده در هر یک از آن‌ها بر طبق استانداردهای حسابداری در ایران
• نحوه گزارشگری فعالیت‌های تأمین مالی و سرمایه گذاری غیرنقدی 
• تفاوت صورت جریان وجه نقد با ترازنامه و صورت سود و زیان
• دانستن ارتباط بین سود و جریان نقد

تکنیک‌های مقدماتی تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی (نسبت‌های مالی)

• مراحل تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی
• موارد استفاده از صورت سود و زیان و ترازنامه پیش بینی شده
• محاسبه و تحلیل نتایج انواع نسبت های مالی

ارزش زمانی پول

• کاربرد نرخ سود به عنوان نرخ بازده مورد انتظار، نرخ تنزیل و هزینه فرصت
• کاربرد نرخ بازده مورد انتظار به عنوان مجموع نرخ بازده بدون ریسک، تورم مورد انتظار و صرف ریسک برای پوشش انواع ریسک سرمایه گذاران
• تعریف نرخ بهره مؤثر سالانه و محاسبه آن در دوره های زمانی مختلف
• محاسبه و تفسیر ارزش آتی و ارزش فعلی مقدار مشخصی پول، ارزش آتی و ارزش فعلی اقساط مساوی و نامساوی و ارزش فعلی اقساط مادام العمر
• ترسیم نمودار زمانی برای حل مسائل ارزش زمانی پول
• محاسبه نرخ بازده تنزیل بانکی، نرخ بازه دوره نگهداری و نرخ بازده مؤثر سالانه بانکی

مفاهیم آماری

• تمایز بین آمار توصیفی و استنباطی، جامعه و نمونه و مقیاس‌های متفاوت اندازه گیری
• تعریف پارامتر، آماره و توزیع فراوانی
• محاسبه فراوانی نسبی و فراوانی نسبی تجمعی، توزیع فراوانی، هیستوگرام و نمودار چندضلعی فراوانی
• تعریف و محاسبه شاخص‌های مرکزی شامل میانگین جامعه و نمونه، میانگین حسابی، میانگین موزون (شامل بازده سبد)، میانگین هندسی، میانگین هارمونیک، میانه و مد
• تعریف، محاسبه و تفسیر چارک، پنجک، دهک و صدک
• تعریف و محاسبه دامنه، انحراف از میانگین، واریانس و انحراف معیار نمونه و جامعه
• تعریف و محاسبه ضریب تغییرات و نسبت شارپ
• تعریف و محاسبه میزان چولگی و کشیدگی نمونه 

مفاهیم احتمال

• تعریف و کاربرد امید ریاضی در مسایل سرمایه گذاری
• محاسبه و تفسیر کواریانس و ضریب همبستگی
• محاسبه ارزش مورد انتظار، واریانس و انحراف معیار مربوط به متغیر تصادفی و بازده سبد

محاسبات بازده و رسیک

• محاسبات مقدماتی مربوط به بازده
• مفاهیم پایه ریسک

• قانون بازاراوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران
• اصلاحیه قانون تجارت
• قانون توسعە ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی
• ضوابط نظارت سازمان بورس بر فرآیند تأسیس و افزایش سرمایه شرکت های سهامی عام
• آیین نامە اجرایی قانون بازار اوراق بهادار
• دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار
• دستورالعمل عضویت در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار
• مقررات عضویت در کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران
• مصوبه مربوط به تعریف سرمایه گذار نهادی
• دستورالعمل کمیته سازش کانون کارگزاران بورس اوراق و بهادار
• دستورالعمل رسیدگی به تخلفات اشخاص موضوع ماده 35 قان.ن بازار اوراق بهادار و دیگر اشخاص تحت نظارت سازمان
• دستورالعمل اجرایی فصل ششم قانون بازار اوراق بهادار ج.ا. ایران

مفاهیم بازارهای مالی

• ویژگی تعریف بازارهای مالی و کارکردهای آن
• طبقه بندی انواع بازارهای مالی 

ویژگی های سهام عادی و مفاهیم مربوطه

• تعریف سهام عادی و حقوق متعلق به سهامداران عادی
• ویژگی‌های سهام عادی و مزایا و معایب انتشار سهام عادی
• تعریف سهام عادی ثبت شده، تعهد شده، صادرشده در دست سهامداران و خزانه
• مفهوم رأی گیری تجمعی، محاسبه تعداد مشخصی از اعضای هیأت مدیره با داشتن میزان سهام مشخص و تعداد سهام مورد نیاز برای انتخاب چند عضو از اعضای انتخاب هیأت مدیره
• صرف سهام و تأثیر افزایش سرمایه با صرف بر حقوق صاحبان سهام
• تعریف افزایش سرمایه، تعریف و خصوصیات حق تقدم خرید سهام و حقوق دارندگان حق تقدم خرید سهام

ویژگی‌های سهام ممتاز و مفاهیم مربوطه

• تعریف سهام ممتاز و حقوق متعلق به سهامداران ممتاز
• انواع سهام ممتاز (مشارکتی، جمع شونده، قابل بازخرید، قابل تبدیل، با حق رأی)
• ویژگی های سهام ممتاز و مزایا و معایب انتشار آن

مفاهیم مربوط به اوراق بهادار با درآمد ثابت

• مفاهیم اوراق اجاره
• تعاریف اوراق قرضه

مفاهیم سایر اوراق بهادار

• مفاهیم اوراق مشارکت
• اوراق سفارش ساخت (استصناع)
• مفاهیم اوراق رهنی
• مفاهیم اوراق بهادار با پشتوانه دارایی

شاخص‌های بازار اوراق بهادار

• تعریف شاخص و انواع اصلی آن (شامل شاخص های بازار سهام (قیمتی و درآمدی) شاخص‌های بازار اوراق بهادار با درآمد ثابت)
• تعریف انواع شاخص‌های موجود در بازار سرمایه ایران (ازجمله شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX)، شاخص کل، شاخص (TEFIX)، شاخص صنایع، شاخص مالی، شاخص قیمت 50 شرکت فعال‌تر و...)
• کاربرد انواع مختلف شاخص ها و چگونگی تفسیر تغییرات آن ها
• انواع مختلف محاسبه شاخص (وزنی، غیروزنی)، چگونگی تعدیل پایه شاخص‌های مختلف در اثر رویدادهای شرکتی(Actions Corporate) ورود و خروج شرکت ها و سایر رویدادها و تفاوت‌های موجود میان روش محاسبه شاخص قیمتی و درآمدی

کارایی بازار و بازارهای سرمایه کارا

• تعریف بازار سرمایه کارا و مفروضات پشتوانه آن
• انواع کارایی بازار (اطلاعاتی، تخصیصی و عملیاتی) و توصیف سه شکل کارایی اطلاعاتی بازار(EMH)

آشنایی با نهادهای مالی، نقش کاربرد آن‌ها

• کارکرد و ساختار نهادهای مالی

مقدمات بودجه بندی سرمایه‌ای

• تعاریف، مفروضات و اهداف بودجه بندی سرمایه ای
• تحلیل فرآیند بودجه بندی سرمایه ای شامل شناخت مراحل فرآیند و تفاوت میان بخش‌های مختلف پروژه‌های سرمایه‌ای
• اصول زیربنایی بودجه بندی سرمایه‌ای
• آشنایی با صرفه جویی مالیاتی، سرمایه در گردش و محاسبه استهلاک در تخمین جریان‌های نقدی
• تشریح چگونگی تأثیرگذاری طرح‌های مستقل در برابر طرح‌های ناسازگار (مانعه الجمع) بر ارزیابی پروژه‌های سرمایه‌ای

مقدمات هزینه سرمایه

• محاسبه و تفسیر هزینه سهام عادی با استفاده از روش‌های مختلف
• محاسبه و تفسیر هزینه بدهی با نرخ ثابت با استفاده از رویکرد بازده تا سررسید و رویکرد رتبه بندی بدهی
• تعریف و محاسبه نرخ هزینه سهام ممتاز
• محاسبه و تفسیر میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) یک شرکت
• چگونگی اثرگذاری مالیات ها و اعطای یارانه بر هزینه سرمایه منابع مختلف تأمین مالی
• چگونگی استفاده از هزینه نهایی سرمایه و ترکیب منابع مالی برای تعیین بودجه سرمایه بهینه
• نقش هزینه نهایی سرمایه در تعیین ارزش فعلی خالص یک پروژه

مقدمات مدیریت تامین مالی

• مقدمات تأمین مالی بلندمدت
• مقدمات تأمین مالی کوتاه مدت

مقدمات تجزیه تحلیل نقاط سر به سر و اهرم ها

• تعریف اهرم عملیاتی، اهرم مالی و اهرم مرکب یک شرکت و ویژگی های هر یک
• محاسبه و تفسیر درجه اهرم عملیاتی، درجه اهرم مالی و درجه اهرم مرکب
• نقاط سربه سرعملیاتی، مالی، نقدی و کل و محاسبه مقدار و مبلغ فروش در نقطه سربه سر و تعیین سود خالص شرکت در سطوح مختلف فروش

تعاریف مقدماتی مربوط به بازده

• اشکال مختلف بازده سرمایه گذاری و محاسبه و تمایز بین مفاهیم بازده
• عوامل تأثیرگذار بر نرخ بازده مورد انتظار یک سرمایه گذار (نرخ بازده بدون ریسک، نرخ تورم مورد انتظار و صرف ریسک)

مفاهیم پایه ریسک

• تعاریف ریسک پذیری، ریسک گریزی، تحلیل منحنی های بی تفاوتی و مطلوبیت ثروت افراد ریسک پذیر و ریسک گریز