هنگام ورود به هر بازار یا فعالیت، در ابتدا باید با مفاهیم مهم و اصلی آن آشنا شوید و با الفبای پایه آن آشنایی کامل پیدا کنید. برای شروع فعالیت در بورس و سرمایه‌گذاری در آن، شناخت اصطلاحات رایج آن ضروری است. تعاریف مرتبط با صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شاخص کل، به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر فرایند سرمایه‌گذاری تأثیر می‌گذارند و برای به دست آوردن سود بالا، لازم است تمامی مفاهیم را به دقت بشناسید. در ادامه این مقاله برخی از مهمترین اصطلاحات را مرور می‌کنیم.
شاخص بورس
در حالت کلی به عددی که نشان‌دهنده وضع کلی بازار باشد، شاخص بورس می‌گویند. بر اساس این شاخص، صعودی یا نزولی بودن روند بازار مشخص می‌شود. در بازارهای آنلاین مالی چند شاخص مختلف وجود دارد که هر کدام از آن‌ها به مفاهیم خاصی اشاره می‌کنند.
- شاخص کل بورس: شاخص بورس تهران TEDPIX یا شاخص کل در بازار اوراق بهادار نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های فعال در بازارهای معاملاتی و مقدار سود هر یک از آن‌ها است. البته عدد این شاخص در بازار بورس چندان مورد توجه نیست و فقط تغییراتی که در این شاخص اتفاق می‌افتد، می‌تواند میانگین بازدهی بورس را در مدتزمان مد نظر کاربر نشان دهد و از این نظر اهمیت دارد.
- شاخص هم وزن: یکی دیگر از اصطلاحاتی که در بازار بورس رایج است، شاخص هم وزن گفته می‌شود که مشابه شاخص کل است. در محاسبه شاخص هم وزن به همه شرکت‌ها وزن یکسانی داده می‌شود در نتیجه اگر شاخص هم وزن مثبت شود نشانگر آن است که تعداد بیشتری از شرکت‌ها در بورس مثبت هستند.
حال موردی را در نظر بگیرید که شاخص کل منفی باشد ولی شاخص هم وزن مثبت؛ چگونه امکان پذیر است؟ این حالت نشان می‌دهد اگرچه سهام شرکت های خیلی بزرگ در بورس منفی هستند (شرکت هایی که در شاخص کل بیشترین تاثیر را دارند) اما تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک و متوسط مثبت هستند در نتیجه شاخص هم وزن نیز مثبت می‌شود. - شاخص قیمت: یکی دیگر از شاخص‌های اساسی در بازار اوراق بهادار، شاخص قیمت است که روند عمومی مربوط به قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را نشان می‌دهد. بر اساس این مفهوم هر چه شرکت سرمایه بیشتری در بازار داشته باشد، تأثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.
- شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر بازار: بر اساس این سازوکار بورس در هر 3 ماه، یک فهرست از ۵۰ شرکت فعال در بازار سرمایه را بر اساس مقدار نقدینگی سهام آن‌ها معرفی می‌کند. در نتیجه، اگر سهام شرکت‌ها در هنگام خرید و فروش سرعت زیادی داشته باشند و راحت‌تر انجام شوند، نقدشونده‌تر هستند. در کنار این موارد، مفاهیمی مثل شاخص صنعت، واسطه‌گری‌های مالی، شاخص ۳۰ شرکت بزرگ و... نیز در بازار سرمایه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
بوت کمپ پایتون در دنیای مالی
سبد سهام یا پرتفوی
سبد سهام یا Portfolioبه تمام سهامی گفته می‌شود که سرمایه‌گذار در فرایند معاملات خود خریداری می‌کند. در واقع، اگر سهام شما در بورس و بازارهای مالی تنوع داشته باشد، یک سبد سهام یا پرتفوی تشکیل می‌شود. زمانیکه سبد سهام را با استفاده از سهم‌های مختلف خریداری کنید، میزان ریسک شما در معاملات به حداقل ممکن کاهش پیدا می‌کند.
صندوق سرمایه‌گذاری در بورس با قابلیت معامله
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلفی در بازار سرمایه وجود دارند که یکی از آن‌ها، صندوق‌های قابل معامله یا Exchange Tradable Funds هستند که با عنوان EFT شناخته می‌شود. واحد‌های این صندوق از دارایی‌های مختلفی تشکیل می‌شود و مانند دیگر سهام بهصورت مرتب در بازار مورد معامله قرار می‌گیرند. این صندوق‌ها بیشتر برای افرادی ایجاد شده که در معاملات بورسی غیرحرفه‌ای هستند و با کمک این صندوق‌ها می‌توانند بهصورت هدفمند در بورس سرمایه‌گذاری کنند. یک تیم حرفه‌ای بهصورت مداوم در تلاش است تا سهامداران این صندوق‌ها به سود برسند.
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق مشترک یا Mutual Funds یکی از انواع روش‌های سرمایه‌گذاری بهصورت غیرمستقیم در بازار بورس است که گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای هستند. در این صندوق‌ها یک تیم حرفه‌ای فعال است و با دارایی صندوق اقدام به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار می‌کنند. شرایط سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بسیار امن و آسان است.
صندوق تضمین سرمایه
یکی از جدیدترین صندوق‌های بازار بورس که بازدهی مناسبی برای سرمایه‌داران ایجاد می‌کند و باعث تضمین اصل سرمایه نیز می‌شود. در واقع، با سرمایه‌گذاری در این صندوق حتی با کاهش قیمت سهام و روند نزولی در بازار، اصل سرمایه با شرایط خاصی حفظ می‌شود و زیانی به آن نمی‌رسد. در هنگام صعودی بودن بازار نیز می‌توانند بازدهی بالایی را به دست آورند.
تحلیل تکنیکال
یکی از روش‌های معمول در بررسی سهام بورسی، تحلیل تکنیکال است که به مطالعه داده‌های بورسی و نمودار‌ها می‌پردازد و از این طریق روند و الگو‌های موجود در بازار را شناسایی می‌کند. در نتیجه، سرمایه‌گذار می‌تواند پیش‌بینی بهتری از آینده بازار معاملاتی انجام دهد.
تحلیل بنیادی
تحلیل فاندامنتال یا بنیادی به تحلیلی گفته می‌شود که سرمایه‌گذار از طریق آن به ارزیابی و بررسی ارزش واقعی سهام مربوط به یک شرکت می‌پردازد. از طریق این تحلیل سرمایه‌گذار می‌تواند معاملات خود را بر اساس ارزش ذاتی سهام شرکت انجام دهد چرا که صورت های مالی شرکت را با دقت بررسی می‌کند.
سبدگردانی
سبدگردانی مفهومی است که به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار برای یک سرمایه‌گذار مشخص اشاره دارد. سبدگردانی در قالب قراردادی معین و در راستای کسب سود برای سرمایه‌گذار صورت می‌گیرد. در این روش سرمایه‌گذار، سرمایه خود را در اختیار یک فرد حرفه‌ای در کنار یک تیم تحلیل‌گر، جهت انجام معاملات بهتر قرار می‌دهد.
اوراق قرضه
یکی دیگر از اصطلاحات رایج در بورس، اوراق قرضه یا بدهی است که مثل بقیه اوراق بازار سرمایه، نوعی ابزار بدهی شناخته می‌شود که بر اساس قوانین مشخص میان طرفین سرمایه‌گذاری رد و بدل می‌شوند. بر اساس این اوراق، انتقال‌دهنده باید سود سالیانه به‌دست آمده از اوراق را در مدت مشخص به دارنده سند پرداخت کند و بر اساس سررسید مشخص شده، مبلغ اصلی را در اختیار دارنده قرار دهد. فردی که اوراق قرضه یا بدهی را دارد، می‌تواند اصل سرمایه و سود را دریافت کند.
ارزش خالص دارایی
اصطلاح ارزش خالص دارایی یا NAV به خالص ارزش دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری اشاره دارد. این مفهوم به عنوان شاخصی مهم برای تشخیص و ارزیابی ارزش ذاتی شرکت و صندوق‌های سرمایه گذاری شناخته شده است.
سرمایه تحت مدیریت
دارایی تحت مدیریت یا AUM به همه دارایی‌هایی گفته می‌شود که یک نهاد مالی در بورس آن را مدیریت می‌کند. این سرمایه مجموع دارایی افرادی است که آن را به این نهاد مالی اختصاص داده‌اند. نهاد مالی که به مدیریت سرمایه موردنظر می‌پردازد، یک کارمزد از مشتری خود دریافت می‌کند که مقدار آن بر اساس سرمایه تحت مدیریت، متفاوت است.
عرضه اولیه
عرضه سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس یا فرابورس به عنوان عرضه اولیه شناخته می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولا در روزها و ساعت‌هایی از قبل مشخص شده انجام می‌شود که سرمایه‌گذاران بتوانند برای خرید آن‌ها در ساعات مشخص شده برنامه ریزی کنند.
بازار گاوی
هنگامی که تقاضا در بازار بورس شدت زیادی داشته باشد و در مقابل عرضه سهام کم باشد می گویند بازار گاوی (Bull market) است. در این شرایط خریداران برای اینکه سود خود را افزایش دهند، نیاز به خرید سهام دارند و فروشندگان نیز تمایلی به فروش سهم خود ندارند.
بازار خرسی
اگر قیمت سهام بورسی نزولی باشد و شرایط حاکم بر بازار منفی باشد بازار خرسی (Bear market) مصداق پیدا می‌کند.
نماد
به نام یا کد اقتصادی مربوط به هر شرکت که باعث آسان شدن فرایند شناسایی آن در هنگام معاملات می‌شود، نماد می‌گویند. در واقع، هر سهم با یک نماد خاص در تالار‌های معاملاتی بازار بورس معرفی می‌شود که حرف اول هر نماد، صنعت مربوطه را نشان می‌دهد و قسمت بعدی مخفف نام شرکت است.
سود هر سهم
سود هر سهم یا EPS به مقدار خالص سودی گفته می‌شود که سرمایه‌گذار به ازای هر سهم به‌دست می‌آورد. کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share است. وقتی که کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال مالی را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید در واقع eps آن شرکت را به دست آورده‌اید
نتیجه‌گیری
آشنایی با اصطلاحات بورسی برای سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به بازار سرمایه بسیار مهم است؛ چرا که درک صحیح این اصطلاحات می‌تواند به شما در انتخاب بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری کمک کند و همچنین در فهمیدن موضوعات مرتبط با شرکت‌های مختلف، ارتباطات مالی و رویدادهای بازار سهام به کمک شما بیاید. همچنین، با آشنایی با اصطلاحات بورسی، می‌توانید با گزارش‌ها و اخبار بازار سرمایه بهتر آشنا شوید و از اطلاعات بیشتری در خصوص عملکرد شرکت‌ها و صنایع مختلف بهره‌مند شوید. به کمک این اطلاعات می‌توانید تصمیمات بهتری در خصوص سرمایه‌گذاری خود بگیرید و در نهایت سود بیشتری را کسب کنید.
از طرفی، عدم آشنایی با اصطلاحات بورسی می‌تواند باعث ایجاد ابهامات و برداشت نادرست در خصوص گزارش‌های مالی و فعالیت‌های شرکت‌ها شود که این ممکن است منجر به تصمیمات نادرست در خصوص سرمایه‌گذاری شما شود. بنابراین، آشنایی با اصطلاحات بورسی به شما کمک می‌کند تا بهترین تصمیمات را در خصوص سرمایه‌گذاری خود بگیرید.
مشاوره رایگان