به طور کلی نیروی تقاضا و عرضه، قیمت سهام شرکتها را مشخص میکند. یعنی اگر تقاضا برای تعداد محدودی سهام بیشتر از عرضه باشد، قیمت سهم به طور معمول افزایش مییابد و چنانچه عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت سهم به طور معمول کاهش مییابد.
قیمت یک سهم چگونه تعیین میشود؟
همانطور که گفته شد عرضه و تقاضا یکی از عوامل کلیدی در تعیین قیمت سهام است. فرض کنید سرمایهگذاران میخواهند در سهام شرکت X که یک شرکت انرژی فرضی است سرمایه گذاری کنند. در روز اول هفته، قیمت سهم 35 دلار است. روز بعد، یک تحلیلگر وال استریت گزارشی مثبت درباره آینده بخش انرژی منتشر میکند. این نگرش مثبت باعث افزایش تقاضا برای سهام این شرکت میشود و قیمت آن به 40 دلار ارتقا مییابد. بنابراین، در یک روز، قیمت سهم 14 درصد افزایش مییابد.
حال شرکت سلامت Y که یک شرکت بهداشتی فرضی است را در نظر بگیرید. در اولین روز هفته، قیمت سهم 45 دلار است. سپس روز بعد، یک تحلیلگر وال استریت گزارشی منفی درباره آینده صنعت بهداشتی کشور منتشر میکند که باعث میشود برخی از سرمایهگذاران سهام شرکت Y را بفروشند و قیمت سهم به 40 دلار کاهش یابد. این یک کاهش 11 درصدی در یک روز است.
بوت کمپ پایتون در دنیای مالی
چه عواملی بر قیمت سهام تاثیرگذار است؟
تقاضا و عرضه تنها عواملی نیستند که بر قیمت سهام تاثیر میگذارند. در واقع، چندین عامل با هم میتوانند تغییرات قیمت ایجاد کنند که در ادامه برخی از مهمترین آنها را بررسی میکنیم.
فعالیتهای شرکت
تصمیمات و فعالیتهایی که در یک شرکت انجام میشوند میتوانند منجر به افزایش یا کاهش قیمت سهام آن شرکت شوند.
به عنوان مثال، اگر صورت مالی شرکت Z برای سه ماهه سوم سال مثبت باشد، سرمایهگذاران اعتماد بیشتری به شرکت پیدا کرده و تصمیم به خرید بیشتر سهام میگیرند. این تقاضای بیشتر میتواند باعث افزایش قیمت سهام شود. همچنین اگر گزارشهای مالی شرکت Z برای این دوره منفی باشد سرمایهگذاران اعتماد خود را به شرکت از دست داده و بخشی یا کل سهام شرکت را واگذار میکنند.
سایر اقدامات شرکتی که میتواند منجر به افزایش یا کاهش قیمت سهام شود، عبارتند از:
- معرفی موفق یک محصول یا اختراع جدید
- شروع همکاری با شرکتهای بینالمللی
- درگذشت ناگهانی مدیرعامل
- از دست دادن یک مشتری بزرگ
وضعیت اقتصاد
شرایط اقتصادی فعلی میتواند تأثیر قابل توجهی در قیمت سهام داشته باشد. به عنوان مثال، اگر آمار اداره آمار کار و بیکاری آمریکا نشان دهد که نرخ بیکاری کاهش یافته و در کشور تعداد قابل توجهی شغل ایجاد شده است، سرمایهگذاران ممکن است درباره رشد اقتصاد اطمینان بیشتری پیدا کنند. در نتیجه تمایل بیشتری به سرمایهگذاری در بازار سهام دارند که این امر به افزایش قیمت سهام برای برخی شرکتها منجر میشود.
حالت عکس این موضوع نیز اتفاق میافتد یعنی اگر آمار نا امیدکنندهای از رشد شغلی و نرخ بیکاری منتشر شود منجر به تردید برخی سرمایهگذاران و کاهش خرید و فروش و در نهایت کاهش قیمت سهام شود.
بطور کلی، قیمت سهام ممکن است در شرایطی که سرمایهگذاران انتظار رشد اقتصادی مثبت داشته باشند، افزایش یابد و در شرایطی که سرمایهگذاران منتظر رکودی در حال وقوع یا پیش رو باشند، کاهش یابد.
تورم
تورم به معنای افزایش سطح عمومی قیمتهاست و باعث کاهش قدرت خرید شرکتها و مردم میشود. بنابراین اگر نرخ تورم در حال افزایش باشد سرمایهگذاران نگران وضعیت اقتصادی شده و بخشی از سهام خود را میفروشند.
از سوی دیگر، اگر نرخ تورم در حال کاهش باشد، سرمایهگذاران ممکن است درباره وضعیت اقتصادی خوش بین بوده و خرید و فروش سهام خود را افزایش دهند. به عبارت دیگر، تغییرات تورم در جهت مثبت یا منفی میتواند بر قیمت سهام تأثیر بگذارد.
علاوه بر این، تورم بالا ممکن است عملکرد مالی یک شرکت را به دلیل افزایش هزینههای خرید کالاها و خدمات کاهش دهد. افزایش هزینهها میتواند حاشیه سود شرکتها را کم کرده و سهام شرکت را برای سرمایهگذاران کمتر جذاب کند و باعث کاهش قیمت سهام شود.
نرخ بهره
نرخ بهره نقش قابل توجهی در هزینههای استقراض برای شرکتها ایفا میکند. اگر نرخ بهره بالا باشد، هزینههای قرض گرفتن شرکتها افزایش مییابد. از این رو، سود شرکتها کاهش مییابد و باعث کاهش قیمت سهام به طور کلی خواهد شد.
علاوه بر این، نرخ بهره بالا ممکن است جذابیت سرمایه گذاری در سهام را کاهش دهد. اگر سرمایهگذاران تصمیم بگیرند سرمایه خود را از بازار سهام خارج کنند، قیمت سهام کاهش خواهد یافت. حال اگر نرخ بهره پایین تر باشد، هزینه استقراض کمتر شده و چشمانداز سودآوری را بهبود میبخشد و قیمت سهام را افزایش خواهد داد.
هزینه مصرفکننده
سطح مناسبی از هزینه خانوار و مصرفکننده میتواند فروش و سود شرکتها را افزایش دهد و در نتیجه قیمت سهام برای تعداد زیادی از شرکتهای عمومی که در بورس معامله میشوند، افزایش یابد. بودجه خانوار و هزینه مصرفکننده عاملی اصلی در رشد اقتصادی کوتاه مدت در اقتصاد آمریکا به شمار میرود.
به همین منوال، قدرت خرید پایین مردم و پایین بودن مخارج آنها میتواند باعث کاهش فروش، سود و قیمت سهام شرکتها شود.
چرا قیمت سهام هر لحظه تغییر میکند؟
قیمتهای سهام لحظه به لحظه به هر گونه رویداد همچون اخبار شرکت و گزارشهای رسمی اقتصادی واکنش نشان میدهد. در گذشته زمان زیادی طول میکشید تا اطلاعات جدید در قیمت سهام تاثیر بگذارد. در حال حاضر اما با کمک معاملات آنلاین سهام، تراکنشها میتوانند با چند کلیک سریع انجام شوند. بنابراین اتفاقات به سرعت تاثیر خود را بر روی بازار سهام به جای میگذارند.
چگونه از بازار عقب نمانیم؟
سوالی که پیش میآید آن است با وجود بالا بودن سرعت تغییرات چگونه میتوان از بازار سهام عقب نیفتاد؟ در ادامه، چهار پیشنهاد را مطرح میکنیم.
از مشاوره افراد حرفهای استفاده کنید
اگر از اتفاقات بازار سهام اطلاع ندارید و نمیدانید باید کدام سهام را بخرید یا بفروشید، استفاده از مشاوره افراد خبره مفید خواهد بود. این افراد به طور مستمر و از نزدیک حرکت و رویدادهای بازار سهام را رصد کرده و میتوانند شما را در جهت صحیح هدایت کنند.
آموزش ببینید
مهم است که دانش خود را در مورد بازار سهام افزایش دهید. سرمایهگذاران بهتر است قبل از سرمایهگذاری در سهام، در مورد شرکت و صنعت به طور جامع مطالعه کرده و یا آموزش ببینند و از فاکتورهای مهم تاثیر گذار در قیمت سهام اطلاع پیدا کنند.
به روز باشید
اگرچه لازم نیست تمام اطلاعات و روندهای کوچک بازار سهام را رصد کنید اما بهتر است در حوزههایی که سرمایه گذاری کردید گوش به زنگ باشید تا پتانسیلهای فعلی و آتی آن را بهتر بشناسید.
میتوانید از طریق مطالعه گزارشهای مالی شرکتهایی که سهام آن را خریداری کردهاید، دنبال کردن اخبار مهم و مرور گزارشات تحلیلی کارگزاریها و شرکتهای سرمایه گذاری تا حد زیادی خود را به روز نگه دارید.
در تصمیمگیری عجله نکنید
سرمایهگذاران حرفهای به پرتفوی خود نگاهی بلندمدت دارند و با کوچکترین کاهش یا افزایش در قیمت سهام، تمام پرتفوی را تغییر نمیدهند.
سخن پایانی
در این مقاله گفتیم که عوامل متعددی بر قیمت سهام تأثیرگذار هستند. در اینجا مهمترین عوامل را خلاصه میکنیم:
فعالیتهای شرکت: تصمیمات و فعالیتهای شرکت میتوانند به افزایش یا کاهش قیمت سهام آن شرکت منجر شوند. مثلاً، گزارش مالی مثبت یک شرکت میتواند اعتماد سرمایهگذاران را جلب کند و قیمت سهام را افزایش دهد.
وضعیت اقتصاد: شرایط اقتصادی فعلی نیز تأثیر قابل توجهی در قیمت سهام دارند. رشد اقتصادی و ایجاد شغلها میتواند سرمایهگذاران را به بازار سهام جذب کند و قیمت سهام را افزایش دهد.
تورم: افزایش سطح عمومی قیمتها (تورم) باعث کاهش قدرت خرید شرکتها و مردم میشود و ممکن است منجر به کاهش قیمت سهام شود.
نرخ بهره: نرخ بهره میتواند تأثیر زیادی در هزینهها و سود شرکتها داشته باشد. نرخ بهره بالا میتواند سود شرکتها را کاهش دهد و قیمت سهام را کاهش بدهد.
هزینه مصرفکننده: سطح مناسبی از هزینه خانوار و مصرفکننده میتواند فروش و سود شرکتها را افزایش داده و قیمت سهام را بالا ببرد.
با در نظر گرفتن این عوامل، قیمت سهام ممکن است در نتیجه تغییرات در فعالیتهای شرکت، وضعیت اقتصاد، تورم، نرخ بهره و بودجه خانوار و مصرفکننده تغییر کند.
منبع: