بورس بازاری است که سرمایهگذاران اوراق بهادار از جمله سهام، اوراق بدهی، مشتقات، کالاها و سایر ابزارهای مالی را معامله کنند. بازار سهام قدرتمندترین بخش بازارهای مالی را تشیکل میدهد. بورس به عنوان دماسنج اقتصاد و شاخصی کلیدی از قدرت اقتصادی جهان عمل میکند. در این مقاله به بررسی 10 بورس برتر دنیا خواهیم پرداخت.
بوت کمپ پایتون در دنیای مالی
بورس نیویورک (NYSE)، ایالات متحده آمریکا
بورس نیویورک (NYSE) بزرگترین بورس اوراق بهادار جهان است که در وال استریت نیویورک واقع شده است. ارزش بازار بورس نیویورک حدود 23 تریلیون دلار است و بیش از 2 هزار و 500 نماد در آن فهرست شده است. شرکتهای موجود در این بورس شامل بسیاری از شرکتهای بزرگ با نقدینگی بالا (blue-chip) و از صنایع مختلف اقتصادی هستند.
NYSE یکی از قدیمیترین بورسهای اوراق بهادار است که در سال 1792 تأسیس شد. حجم معاملات متوسط در این بورس بین 2 تا 6 میلیارد سهم است. حجم معاملات بسیار بالای NYSE در سراسر جهان باعث شده که این بورس تأثیر زیادی بر سایر شاخص های بازار سهام داشته باشد.
شاخصهای رایجی که در NYSE وجود دارند شامل شاخص داو جونز DJIA (شاخص 30 شرکت برجسته)، شاخص استاندارد و پور 500 S&P (شامل 500 شرکت بزرگ در آمریکا) و شاخص نزدک مرکب NASDAQ Composite (شاخص سرمایه بازار با وزن آزاد) است که شامل بیشترین سهام در NYSE است.
بورس نزدک (NASDAQ)، ایالات متحده آمریکا
بورس نزدک دومین بورس بزرگ جهان است و در شهر نیویورک واقع شده است. بورس نزدک اولین بورس اوراق بهادار با معاملات آنلاین در جهان بود که در سال 1971 تأسیس شد. ارزش کل بازار NASDAQ حدود 25 تریلیون دلار است و بیش از 3 هزار نماد در آن فهرست شدهاند.
بورس NASDAQ شامل شرکتهای بزرگ فناوری بوده که 9درصد از ارزش کل بازار جهانی را تشکیل میدهند. در بورس نزدک هیچ شرکتی از بخشهای نفت، گاز یا ابزارهای عمومی وجود ندارد. این بورس بیشتر میزبان بخش فناوری، مراقبتهای بهداشتی و خدمات مصرفی است. برخی از شرکتهای بزرگ شامل مایکروسافت، گوگل، فیسبوک، آمازون، تسلا، اپل و غیره در این بورس حضور دارند.
شاخصهای رایج بورس نزدک شامل شاخص مرکب NASDAQ، شاخص نزدک 100 و شاخص غیرمالی نزدک است.
بورس اوراق بهادار شانگهای (SSE)، چین
بورس شانگهای (SSE) سومین بورس اوراق بهادار جهان و بزرگترین بورس آسیاست که در شانگهای چین واقع شده است. بورس شانگهای در سال 1866 تأسیس شد. با این حال به دلیل انقلاب کمونیستی چین در سال 1949 تعطیل شد و در سال 1990 مجدداً شروع به کار و پایههای مدرن خود را برای فعالیت ایجاد کرد. بورس شانگهای بیش از 2 هزار شرکت سهامی عام را در بر میگیرد که ارزش بازار آنها بیش از 7 تریلیون دلار است.
هر نماد ثبتشده در SSE دارای سهام کلاس 'A' با قیمتگذاری با ارزش یوان محلی و سهام کلاس 'B' با قیمت دلار آمریکا است. سهام کلاس 'A' تنها برای سرمایهگذاری داخلی است، به استثنای سرمایهگذارانی که برای طرح سرمایهگذاری خارجی واجد شرایط هستند. از سوی دیگر، سهام کلاس 'B' برای سرمایهگذاران خارجی و هم داخلی در دسترس است.
بورس شانگهای شامل شاخص مرکب SSE است که تمام سهام موجود در بورس را شامل میشود. شاخصهای دیگر شامل شاخص 50SSE و شاخص 180SSE است. برخی از بزرگترین سهام موجود در این بورس شامل پتروچینا، بانک صنعت و معدن چین و بانک کشاورزی چین هستند.
بورس یورونکست (EURONEXT)، اروپا
یورونکست یک بورس اوراق بهادار برای چند کشور است که در آمستردام، هلند واقع شده است. به عبارت دیگر، این بورس در آمستردام، لندن، پاریس، لیسبون، بروکسل، دوبلین، میلان و اسلو فعالیت دارد. یورونکست در سال 2000 تأسیس شد. این بورس همچنین به عنوان بورس اروپایی شناخته شده و بهترین بورس اروپا تلقی میشود. یورونکست نماد بیش از 1هزار و 300 شرکت را در بردارد و ارزش کل بازار آن بیش از 7 تریلیون دلار است.
مهمترین شاخص یورونکست، شاخص یورونکست 100 است که شامل 100 نماد بزرگ میشود. شرکتهای فرانسوی 65 درصد این شاخص را تشکیل میدهند. شاخصهای دیگر شامل AEX-INDEX (برای شرکتهای هلندی)،20 BEL (برای شرکتهای بلژیکی)، FTSE MIB (برای شرکتهای ایتالیایی) و 25OBX (برای شرکتهای نروژی) میشوند. برخی از بزرگترین سهام موجود در این بورس شامل پروکتر اند گمبل، الوی ام اچ، رویال داچ شل، مرک آند کو. و لورآل هستند.
بورس اوراق بهادار هنگ کنگ (HKEX)، هنگ کنگ
بورس اوراق بهادار هنگ کنگ در سال 1891 تأسیس شد، بیش از 2 هزار و 200 شرکت در این بورس فعالیت دارند که نصفی از آنها متعلق به کشور چین هستند. ارزش بازار فعلی HKEX بیش از 36 تریلیون دلار است.
شاخص اصلی بورس هنک کنگ هنگ سنگ (Hang Seng) است، یک شاخص با وزن ارزش بازار تعدیلشده متشکل از 50 سهم که تقریباً 58 درصد از کل ارزش بازار HKEX را تشکیل میدهد. این بورس میزبان برخی از بزرگترین شرکتهای جهان مانند پتروچینا، چاینا موبایل، هسبک هولدینگز، آیآیای، بانک چین و ... است.
بورس اوراق بهادار توکیو (TSE)، ژاپن
بورس اوراق بهادار توکیو که به نام توشو (Tosho) هم شناخته میشود، در توکیو، ژاپن واقع شده و در سال 1898 تأسیس شد. پس از جنگ جهانی دوم، TSE به مدت 4 سال فعالیتهای خود را متوقف کرد و در سال 1949 فعالیتهای خود را مجدد آغاز کرد.
در TSE بیش از 3 هزار و 500 شرکت ثبت شدهاند که ارزش بازار ترکیبی آنها بیش از 5.67 تریلیون دلار است. دو شاخص مهم در TSE شاخص قیمت توکیو (TOPIX) و 225 Nikkei است.
TOPIX یک شاخص بازار سرمایه آزاد است که به طور مساوی به همه شرکتهای موجود در آن وزن می دهد. 225 Nikkei اما یک شاخص قیمتی است که فقط به 225 شرکت برتر ژاپنی وزن می دهد، به عبارتی به شرکتهایی که قیمت سهام بالاتری دارند، وزن بیشتری میدهد.
برخی از شرکتهای بزرگ ژاپنی همچون هوندا، تویوتا، سونی، سوزوکی و ... همگی نامهای شناختهشدهای در سراسر جهان هستند که در این بورس حضور دارند.
همچنین بورس TSE دارای دو بخش است؛ بخش اول شامل شرکتهای بزرگ و بخش دوم شامل شرکتهای میانردهای است.
بورس اوراق بهادار شنژن (SZSE)، چین
بورس اوراق بهادار شنژن در شهر شنژن واقع شده است، که به نام ولیعهد چین شناخته میشود. SZSE در سال 1990 تأسیس شد و پس از بورس اوراق بهادار شانگهای، دومین بورس بزرگ چین است.
SZSE شامل بیش از 1 هزار و 900 شرکت با ارزش بازار حدود 5 تریلیون دلار است. بیشتر شرکتها در چین مستقر هستند و با واحد پول یوان تجارت میکنند. همچنین، این بورس پلتفرمی برای دو دسته سهام فراهم کرده است؛ سهام A که با واحد پول محلی معامله میشوند و سهام B که با دلار آمریکا برای سرمایهگذاران خارجی قابل معامله هستند.
شاخصهای رایج این بورس شاخص SZSE Component است که شامل 500 سهم است و شاخص دیگر 100 SZSE که شامل 100 شرکت برتر بورس شنزن است. با وجود اینکه SZSE ساختاری مستقل دارد اما کمیسیون نظارت بر اوراق بهادار چین (CSRC) توانایی دخالت در زمانهای نوسانات را دارد. به عنوان مثال، اگر خبر یا رویدادی بر روی سهام تأثیر منفی بگذارد، ممکن است این کمیسیون معاملات را به مدت 1 روز متوقف کند.
بورس اوراق بهادار لندن (LSE)، انگلستان
بورس اوراق بهادار لندن از قدیمیترین بورسهای اوراق بهادار در جهان است که در سال 1801 تأسیس شد. این بورس توسط گروه بورس اوراق بهادار لندن اداره میشود. بورس لندن اولین نهادی بود که نرخ معیار اروپایی قیمت، بازار و دادههای نقدینگی بازار اوراق بهادار را تعیین کرد. در حدود 3 هزار شرکت در بورس اوراق بهادار لندن حضور دارند و ارزش بازار کل آن حدود 3 تریلیون دلار است.
شاخص اصلی در بورس اوراق بهادار لندن شاخص 100 Financial Times و بورس اوراق بهادار لندن (100FTSE) است و شاخصهای دیگر شامل شاخص 250 FTSE ، 350 FTSE و شاخص FTSE All-Share هستند. همچنین، بورس اوراق بهادار لندن دارای 2 بازار است؛ بازار اصلی که بیش از 300 شرکت بزرگ در سراسر دنیا را شامل میشود و بازار سرمایهگذاری جایگزین که بازاری بین المللی برای شرکتهای با سرمایه کم است. برخی از شرکتهای برجسته بریتانیایی که در بورس اوراق بهادار لندن معامله میشوند، بارکلیز، بریتیش پترولیم و گلاکسواسمیتکلاین هستند.
بورس اوراق بهادار تورنتو (TSX)، کانادا
بورس اوراق بهادار تورنتو یک شرکت فرعی متعلق به شرکت خدمات مالی TMX Group است. این بورس در سال 1861 تأسیس شد و در تورنتو، انتاریو، کانادا مستقر است. TSX بیش از 2 هزار و 200 شرکت را شامل شده و ارزش بازار کلی آن حدود 3.1 تریلیون دلار است.
ابزارهای مالی که در این بورس معامله میشوند، شامل صندوقهای قابل معامله (ETF)، سهام، اوراق بدهی، آتیها و اختیارات، کالاها، خدمات سرمایهگذاری و ... هستند. بورس TSX بیشتر میزبان شرکتهای معدنی، نفتی و گازی است.
شاخص اصلی TSX شاخص استاندارد و پور 60 (S&P)/TSX است که شرکتهای انرژی در آن سهم عمده را دارند. همچنین 100 شرکت برتر را میتوان با استفاده از شاخص مرکب TSX رصد کرد که تقریباً 70 درصد از ارزش بازار بورس اوراق بهادار تورنتو را تشکیل میدهند. برخی از شرکتهای برتر شامل بانک رویال کانادا، سانکور انرژی، فورتیس و ... میشوند.
بورس اوراق بهادار بمبئی (BSE)، هند
بورس اوراق بهادار بمبئی از قدیمیترین بورسهای اوراق بهادار در آسیا است که در سال 1875 در طول استعمار بریتانیا تأسیس شد. بورس بمبئی یکی از 10 بورس برتر جهان است. BSE بزرگترین بورس اوراق بهادار در هند است که در خیابان دالال، بمبئی واقع شده است.
BSE بیشترین تعداد شرکتهای ثبت شده را دارد، بیش از 5 هزار و 500 شرکت در این بورس فهرست شدهاند. با این حال، بیشتر شرکتها در مقایس کوچک فعالیت دارند. ارزش کل بازار BSE حدود 3.5 تریلیون دلار است.
شاخص اصلی بورس بمبئی شاخص S&P BSE SENSEX است که بیشترین استفاده را در هند دارد. سنسکس مخفف شاخص حساس است و از 30 سهم تشکیل شده که نماینده بخشهای مختلف اقتصاد هستند. برخی از شرکتهای بزرگ با نقدینگی بالا (blue-chip) در این شاخص شرکتهای ریلاینس اینداستریز، اینفوسیس، تیسیاس، بانک اچدیافسی و ... هستند.
منبع: