صندوق های سرمایه گذاری

زمانی که در کشور تورم وجود دارد و ارزش پول در حال کاهش است، پس‌انداز آن به شکل نقدی تصمیمی عاقلانه نیست. به جای آن باید به سمت سرمایه گذاری هایی رفت که حداقل به اندازه تورم و یا بیشتر از آن رشد داشته باشند. سرمایه گذاری در بازار بورس یکی از این گزینه هاست اما دارای ریسک هایی است که اصل سرمایه را تهدید می کند. راهکار جایگزین بازار سرمایه برای این مخاطبان، سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری است که سازوکاری شبیه به سپرده های بانکی دارند. با این تفاوت؛ به جای اینکه پول در بانک پس انداز شود آن را به سمت بازار سرمایه می بریم.

منظور از صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری

صندوق­ های سرمایه گذاری توسط تحلیلگران یک نهاد مالی قانونی که دارای مجوز از نهاد قانونگذار بازار سرمایه یعنی سازمان بورس است، مدیریت می شوند. صندوق های سرمایه گذاری خود دارای شخصیت حقوقی بوده و تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می کنند.

تمام سرمایه موجود در صندوق های سرمایه گذاری، به واحد‌های سرمایه‌گذاری تقسیم می‌شوند.

در واقع، واحد‌های سرمایه‌گذاری هر کدام بخش کوچکی از سرمایه اصلی هستند. هنگام سرمایه‌گذاری با توجه به دارایی اولیه، شما صاحب تعداد مشخصی از این واحد‌ها خواهید شد. بدین ترتیب در واقع شما با اعتماد به تحلیلگران این صندوق ها، به طور غیرمستقیم در بازار بورس شرکت کرده و درآمد خود را افزایش می‌دهید.

انواع صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری کدامند؟

صندوق­های سرمایه گذاری متناسب با این که ترکیب سهام آن‌ها به چه صورت باشد، به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند. دسته‌های اصلی شامل صندوق درآمد ثابت، سهامی، مختلط، بازارگردانی و طلا هستند. البته به جز این دسته‌ها، دسته‌های دیگری چون زمین و ساختمان، نیکوکاری، پروژه و جسورانه نیز وجود دارند اما این دسته‌ها توسط افراد کمتر مورد استقبال قرار گرفته‌اند. در ادامه مهم‌ترین دسته‌ها را نام برده و تعریف می‌کنیم.

صندوق درآمد ثابت

در صورتی که به دنبال ریسک کم و کسب سود به شکل ثابت و دوره‌ای هستید، این گزینه در صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری برای شما مناسب است. بازدهی این روش از سپرده بانکی بیشتر بوده و نحوه سود دهی آن به شکل روزشمار و بر اساس تعداد واحد است. بدیهی است که بازده و ریسک ارتباطی مستقیم باهم دارند، از آنجایی که ریسک صندوق های درآمد ثابت پایین تر است لذا نمی توان بازده بیشتری از آنها انتظار داشت؛ چنین صندوق هایی معمولا از سبد خود را به اوراق با درآمد ثابت که بازدهی مشخصی دارند اختصاص می دهند لذا حداکثر بازدهی آنها معمولا چند درصد از سپرده های بانکی بالاتر است.

صندوق سهامی

بیشترین بخش دارایی در این روش، صرف خرید سهام‌های بازار بورس شده و درصد کمتری از آن هم صرف سپرده بانکی و اوراق مشارکت می‌شود. میزان ریسک در این روش بیشتر از صندوق های با درآمد ثابت بوده اما بازدهی آن در بلند مدت نیز بیشتر است. در این روش سود تضمین شده و دوره‌ای وجود نداشته و کسب سود از طریق خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری و اختلاف قیمتی که دارند، صورت می‌گیرد.

صندوق مختلط

این روش از لحاظ میزان ریسک، مابین صندوق درآمد ثابت و سهامی است. پرتفوی صندوق های سهامی متشکل از حدود 60 درصد سرمایه گذاری در سهام و مابقی در سرمایه گذاری در اوراق درآمد ثابت است. نوع مختلط در صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری، نسبت به نوع درآمد ثابت بازدهی و سود بیشتری دارند و به تبع آن ریسک بیشتری داشته اما سود تضمینی نخواهند داشت.

صندوق طلا

سرمایه در صندوق های طلا صرف خرید طلا و سکه می‌شود. بر اساس نوسانات بازار طلا، دارایی کلی این صندوق تغییر کرده و سرمایه‌داران از اختلاف قیمت آن سود کسب می‌کنند. این نوع سرمایه گذاری همانند خرید و نگهداری سکه و طلا بوده با این تفاوت که نگهدارنده آن نهاد مالی متولی صندوق طلا است.

صندوق زمین و ساختمان

در این روش شما می‌توانید سرمایه‌های کوچک خود را صرف خرید زمین و ساختمان کنید. بدین ترتیب هر فرد با هر سرمایه‌ای می‌تواند در پروژه‌های بزرگ شرکت کند.

صندوق پروژه

سرمایه‌های این روش صرف انجام پروژه‌های مختلف معدنی، صنعتی، نفت و... می‌شود.

صندوق نیکوکاری

سرمایه در صندوق های نیکوکاری صرف حمایت از تیم‌های ورزشی و امثالهم می‌شود. بدین ترتیب سود سرمایه‌گذاری به سرمایه‌داران تعلق می‌گیرد.

صندوق جسورانه

در صورتی که قصد حمایت از کسب و کارها و ایده‌های جدید را دارید، می‌توانید این روش را در صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری برگزینید. برای مثال دیجی کالا، اسنپ و ... از سرمایه حاصل از این روش رشد کرده‌اند. سازوکار این صندوق های نیز بدین شکل است که مدیر صندوق، دارایی موجود در آن را صرف سرمایه گذاری در استارت آپ و شرکت هایی می کند که پتانسیل رشد بالا داشته باشند.

صندوق شاخصی

دارایی‌های مربوط به این روش برمبنای بازدهی با شاخص خاصی، مدیریت می‌شوند. برای مثال گاهی سرمایه این صندوق‌ها بر اساس شاخص بورس و خرید سهامی که تاثیر بیشتری روی شاخص کل بورس دارند، پیش می‌رود.

صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟

به طور کلی صندوق‌ سرمایه‌گذاری، به دو دسته کلی ذیل تقسیم می شوند:

• مبتنی بر صدور و ابطال
• قابل معامله یا ETF

این نحوه دسته‌بندی بر اساس چگونگی سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها است. برای مشارکت در صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال شما می‌توانید به شعب صدوق مراجعه کرده و یا از درگاه اینترنتی درخواست خود را ثبت نمایید.

اما در صورتی که قصد مشارکت در صندوق قابل معامله را دارید، می‌توانید با مراجعه به سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌های مختلف، اقدام به خرید و فروش واحد سرمایه‌گذاری کنید. این صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری، همانند سهام شرکت‌ها بوده و نماد مخصوص خود را دارند. نماد آن‌ها در تابلو معاملاتی قابل مشاهده و خرید و فروش است.

صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری چه مزایایی دارند؟

مهمترین مزایای صندوق های سرمایه گذاری را می توان به شرح زیر دسته بندی کرد:

ریسک کم

معمولا مدیران صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری، براساس قوانین و ضوابط سازمان بورس، سبد سرمایه‌گذاری متشکل از اوراق بهادار مختلفی تشکیل می‌دهند. این تنوع کمک می‌کند تا ریسک از دست رفتن سرمایه اولیه به حداقل کاهش پیدا کند و سود حاصل از سرمایه قطعی باشد.

صرف زمان کمتر

از دیگر مزایایی که برای این روش وجود دارد این است که دیگر نیازی به آموزش اصول و تکنیک‌های خاص برای افراد وجود ندارد. زیرا مدیران این سبدها افراد متخصصی هستند که تسلط کافی به بازار بورس داشته و می‌توانند دارایی افراد را مدیریت کنند و از مدیریت این دارایی ها درصدی را به عنوان کارمزد خود کسر می‌کنند.

مدیریت اصولی

همانطور که اشاره شد، افرادی که گرداننده صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری هستند، همگی متخصص بوده و سابقه چندین ساله در این بازار را دارند. بنابراین جو بازار و تمامی سهم‌ها را شناخته و می‌توانند در بهترین زمان اقدام به خرید و فروش سهام مختلف برای کسب سود کنند. بدین ترتیب سرمایه اولیه به بهترین شکل ممکن مدیریت می‌شود.

فعالیت با مجوز

تمامی اقدامات و فعالیت‌هایی که توسط مدیران صندوق‌ها سرمایه گذاری انجام می‌شود، قانونی و تحت نظارت سازمان بورس است. بنابراین صورت حساب و گردش مالی انجام شده نیز تحت نظارت نهاد ناظر بوده و امکان تخلف در آن وجود ندارد. بدین ترتیب تمامی مراحل کاملا شفاف و قانونی پیش می‌رود. این ویژگی کمک می‌کند تا افراد به راحتی بتوانند به این شیوه سرمایه‌گذاری اعتماد کنند.

نقدشوندگی در کوتاه‌ترین زمان ممکن

ویژگی نقد شوندگی سریع، یکی از مهم‌ترین مشخصاتی است که هنگام سرمایه‌گذاری دارایی خود در صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری باید به آن توجه داشته باشید. اما نقد شوندگی سریع به چه معناست؟

قابلیت نقدشوندگی بالا به این معناست که شما در هر زمانی که نیاز به دارایی خود داشتید، بتوانید آن را به شکل پول نقد در حساب بانکی خود داشته باشید. بنابراین هنگامی که دارایی خود را در این روش ذخیره می‌کنید، می‌توانید در هر زمانی که به آن نیاز داشتید، آن را نقد کنید.

کلام آخر

با توسعه بازارهای مالی و بازار سرمایه، روش‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری به وجود آمده است. در بازار سرمایه می توان به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم سرمایه گذاری کرد. روش مستقیم نیازمند دانش مالی و تخصص لازم است حال آنکه در روش غیر مستقیم و با کمک صندوق های سرمایه گذاری می توان از بازدهی های این نوع سرمایه گذاری با اتکا به تخصص و دانش مدیران صندوق ها بهره مند شد.