به احتمال زیاد تاکنون اسم بورس کالا به گوشتان خورده باشد اما شاید به دلیل نوع کالاهایی که در آن عرضه میشود و پیچیدگی بیشتر آن نسبت به بورس اوراق بهادار و فرابورس؛ چندان به آن توجهی نکرده باشید. امروز اما به دلیل عرضه خودرو و ملک در بورس کالا، این بازار بیشتر از همیشه در کانون توجه مردم قرار گرفته است. در این مقاله به زبان ساده به معرفی بورس کالا میپردازیم و در ادامه نحوه ثبت نام و خرید خودرو را بررسی خواهیم کرد.
بورس کالا چیست؟
در حال حاضر چهار بورس تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند یعنی:
-بورس اوراق بهادار تهران
-فرابورس ایران
-بورس انرژی ایران
-بورس کالای ایران
بورس کالای ایران بازاری منسجم و سازمان یافته است که در آن کالاهای مشخصی به صورت عمده و بدون واسطه طبق اصول و مقررات تعیین شده میان عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان با کمک کارگزاران بورسی مبادله میشود.
همانطور که میدانیم بازار سنتی دارای نقاط ضعفی همچون نبود کنترل صحیح و دقیق معاملات، نوسانات قیمت، نبود سازوکاری برای کنترل کیفیت محصولات و ... است. اینجاست که بورس کالا اهمیت پیدا میکند چرا که این بازار با هدف رفع نقاط ضعف بازار سنتی شکل گرفته است. در بورس کالا معمولا کالاهای خام و فرآوری نشده مثل فلزات، گندم، برنج، پنبه، زعفران و ... معامله میشود اما اخیرا با عرضه خودرو و ملک جذابیت دوچندانی پیدا کرده است.
یکی از مزایای مهم بورس کالا بررسی محصولات و قیمت گذاری آن توسط کارشناسان و همچنین حضور نهادهای نظارتی و تنظیم کننده بازار است. بدین شکل عرضه کنندگان و مصرف کنندگان فعال در این بازار از مزایای قوانین و مقررات وضع شده برخوردار میشوند.
بوت کمپ پایتون در دنیای مالی
نحوه ثبت نام در بورس کالا
چگونگی ثبت نام در بورس کالا را در این بخش به صورت گام به گام توضیح خواهیم داد:
گام اول: ثبت نام در سجام
همانطور که گفته شد بورس کالا یکی از بورسهای فعال کشور است لذا برای استفاده از خدمات آن لازم است در سامانه سجام ثبت نام کرده باشیم. چنانچه در سجام ثبت نام نکرده اید نحوه ثبت نام گام به گام در سجام را در این مقاله توضیح دادهایم.
گام دوم: انتخاب کارگزار
در ابتدای مقاله اشاره کردیم که واسطه بین عرضه کنندگان و مصرف کنندگان در بورس کالا، کارگزاران بورسی هستند. لازم به ذکر است که کارگزار بورس کالا میتواند با کارگزاری که برای سهام انتخاب کردهایم متفاوت باشد. برای مشاهده کارگزاری های فعال بورس کالا کلیک کنید. یکی از کارگزاری دلخواه را انتخاب میکنیم؛ صفحه زیر نمایش داده خواهد شد. در ادامه بر روی اخذ کد آنلاین در بورس کالا کلیک میکنیم:
سپس پیام زیر نمایش داده خواهد شد، موارد ذکر شده را به دقت مطالعه کنید. لازم به ذکر است که برای ادامه مسیر به تصویری از امضای خود با فرمت png یا jpeg یا jpg و با حداکثر حجم ۱۰۲۴ کیلوبایت نیاز خواهیم داشت. بنابراین باید با خودکار مشکی یا آبی در زمینه کاملا سفید امضا کرده و از آن عکس بگیریم.
گام سوم: دریافت اطلاعات از سجام و تکمیل ثبت نام
در این مرحله لازم است کد ملی و شماره تماسی که در سامانه سجام ثبت کردهایم را وارد کنیم:
پس از وارد کردن اطلاعات، کد تاییدیه که به شماره تماس ارسال میشود را وارد میکنیم؛ اطلاعات از سجام دریافت میشوند. اطلاعاتی که ناقص است (اطلاعات هویتی، آدرس، شغلی، مالی و ...) را تکمیل میکنیم و روی دکمه ادامه کلیک میکنیم:
نکته مهم: در تب اطلاعات شغلی و در بخش نوع فعالیت باید گزینه «خریدار خودرو» را انتخاب کنیم. حال اطلاعات بانکی خود را وارد میکنیم. لازم به ذکر است که معرفی نامه حساب وکالتی بازار فیزیکی بورس کالا را از همین صفحه میتوان دانلود و چاپ کرد. این معرفی نامه را برای افتتاح حساب وکالتی نیاز خواهیم داشت. حساب وکالتی: نوعی حساب بانکی که در آن به بورس وکالت داده میشود وجوه واریزی مشتری را مسدود کرده و در صورت خرید کالا آن را از حساب مشتری برداشت کند.
سپس لازم است نمونه امضاء خود را که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم؛ بارگزاری کنیم. سایر موارد خواسته شده اختیاری هستند:
در مرحله بعد و در تب تعهدات مشتری لازم است تیک مربوط به «کد بازار فیزیکی بورس کالا» و تیک مربوط به تایید و تعهد به صحت اطلاعات را فعال کنیم. در نهایت گزینه «قبول قوانین و مقررات و تایید نهایی» را انتخاب کرده تا صدور کد بورس کالا در دستور کار قرار بگیرد. لازم به ذکر است در زمان ثبت درخواست کد بورسی بازار فیزیکی بورس کالا برای خرید خودرو، از ثبت درخواست برای کد بازارهای مالی بورس کالا خود داری شود.
در نهایت و پس صدور کد بورس کالا، نام کاربری و رمز عبور از طریق کارگزاری انتخاب شده به شماره تماسی که وارد کردهایم پیامک میشود. لازم به ذکر است در اولین مرحله باید رمز عبور را تغییر دهیم.
گام چهارم: حساب وکالتی در بورس کالا
گفتیم که حساب وکالتی نوعی حساب بانکی است که در آن به بورس وکالت داده میشود وجوه واریزی مشتری را مسدود کرده تا پس از انجام معامله به نام مشتری در بورس کالا، وجه مسدودی به حساب اتاق پایاپای بورس کالای ایران منتقل شود. بدیهی است چنانچه معاملهای به نام مشتری انجام نشود، وجه مسدود شده در همان روز آزاد میشود.
حال پرینت معرفی نامه حساب وکالتی را که در گام سوم دانلود کردیم به همراه سایر مدارک لازم برای افتتاح حساب را تهیه کرده و به بانک انتخاب شده برای افتتاح حساب وکالتی مراجعه میکنیم.
گام پنجم: وارد کردن حساب وکالتی در سایت
پس از افتتاح حساب وکالتی و صدور کد بورس کالا به صفحه ثبت نام اولیه برگشته و بر روی دکمه اعلام شماره حساب وکالتی کلیک میکنیم.
در ادامه فرایند را تا آخرین مرحله طی میکنیم. پس از تکمیل این مرحله، ثبت نام در بورس کالا به پایان میرسد. هم اکنون باید منتظر باشیم تا زمان عرضه خودرو یا محصول مورد نظر اعلام شود و با نام کاربری و رمز عبوری که کارگزاری ارسال کرده وارد سامانه شویم.
نحوه خرید خودرو از بورس کالا
همانطور که گفته شد برای خرید خودرو باید منتظر اعلامیه عرضه خودرو باشیم؛ برای مشاهده اعلامیهها به صفحه اول ثبت نامی وارد میشویم بر روی دکمه اطلاعیه عرضه کلیک میکنیم:
برای خرید خودرو لازم است وارد این سامانه شویم. پس از ورود به سامانه تابلوی معاملات مورد نظر را انتخاب میکنیم. در اینجا منظور «تالار خودرو» است. پس از انتخاب تالار، لیستی از خودروهای قابل عرضه به همراه تاریخ عرضه، قیمت پایه، محل انبار، نوع تسویه و سایر اطلاعات به ما نمایش داده میشود.
در مقابل نام هر کالا (خودرو)، گزینه اطلاعات بیشتر وجود دارد که با کلیک بر روی آن میتوان در خصوص هر خودرو اطلاعات کامل را مشاهده کرد. این اطلاعات شامل مشخصات خودروی قابل عرضه، حداکثر قیمت مجاز، درصد پیشپرداخت، فایل پیوست مربوط به هر خودرو و … است.
فایل پیوست شامل اطلاعات، بخشنامهها و نکات لازم برای ثبت سفارش است. همچنین در این فایل لیست عاملیت ها (نمایندگی ها) به همراه آدرس و شماره تماس آنها بهمنظور تحویل خودرو درج شده است. همچنین بازه زمانی دریافت خودرو و مواردی همچون هزینه نگهداری نیز در این فایل ذکر شده است.
پس از مطالعه فایلها میتوانیم با کلیک بر روی گزینه ثبت سفارش برای خودروی مورد نظر اقدام به ارسال سفارش با قیمت مورد نظر خود کنیم.
گفتیم که در بورس کالا عرضه و تقاضا قیمت را مشخص میکنند. بنابراین محصولاتی که در بورس کالا عرضه شده به بالاترین قیمت انتخابی تلعق خواهد گرفت. برای تعیین قیمت خودرو (طبق تصویر بالا) میتوانیم قیمت مورد نظر خود را با توجه به قیمت پایه محصول و قیمت بازار وارد کنیم؛ برای این کار لازم است تیک سفارش باز را غیرفعال کنیم و در باکس «قیمت سفارش» قیمت مد نظر را وارد کنیم. امکان قرار دادن قیمت دوم نیز وجود دارد.
چنانچه قصد قطعی خرید خودرو را داشته باشیم میتوانیم به کارگزاری اجازه دهیم در تعیین قیمت با سایر مشتریان رقابت کند. برای این کار لازم است تیک گزینه اول یعنی «سفارش باز» را فعال کنیم. با توجه به محدودیت ها، تعداد خرید را بر روی عدد 1 قرار دهیم.
باید به این نکته توجه کرد چنانچه خودمان قیمت خودرو را وارد کرده باشیم در روز عرضه قادر به ویرایش و رقابت در قیمت نخواهیم بود؛ اما اگر تعیین قیمت را به کارگزاری انتخاب شده واگذار کرده باشیم امکان این رقابت توسط کارگزاری وجود دارد. کارگزاریها معمولا در قیمتی بین قیمت پایه محصول و قیمت بازار به معامله میپردازند. بدیهی است که خرید بالاتر از قیمت بازار برای کارگزاری منطقی نخواهد بود.
جزئیات خرید خودرو از بورس کالا
قبل از خرید خودرو از بورس کالا باید مبلغ پیش پرداخت 30 درصد قیمت پایه هر خودرو را در حساب وکالتی واریز کرده باشیم. این مبلغ هنگام ثبت نهایی سفارش در حساب خود ما مسدود خواهد شد.
چنانچه موفق به خرید خودرو در بورس کالا شویم لازم است باقی مانده مبلغ سفارش را تا سه روز بعد از خرید خودرو به حساب وکالتی واریز کنیم. لازم به ذکر است که اگر تا این سه روز مبلغ به حساب وکالتی واریز نشود؛ پس از آن به صورت روزانه جریمه خواهیم شد و چنانچه تا سه روز دیگر مبلغ را پرداخت نکنیم با کسر جریمه از مبلغ پیش پرداخت، قرارداد فسخ خواهد شد.
همچنین باید در نظر داشت پس از خرید خودرو سایر هزینههای جانبی شامل مالیات بر ارزش افزوده، بیمه شخص ثالت و مالیات و عوارض شماره گذاری به مبلغ خرید خودرو اضافه خواهد شد که لازم است این مبالغ نیز به حساب واریز شود.
پس از خرید خودرو در همین سایت، نمایندگی مورد نظر برای تحویل خودرو را انتخاب و در موعد مقرر برای تحویل آن، به نمایندگی مراجعه میکنیم.
جمع بندی
در این مقاله به نحوه ثبت نام در بورس کالا و خرید خودرو پرداختیم. شاید این سوال پیش آید که خرید و فروش خودرو چه مزایایی برای دو طرف خواهد داشت؟ لازم است در اینجا به دو مزیت بزرگ برای شرکتهای خودروساز و خریداران اشاره کنیم:
الف) شرکت خودروسازی بدون واسطه اقدام به فروش خودرو خواهد کرد. بنابراین سودی که دلالان خودرو از این بازار میبردند به حساب شرکت خودروسازی خواهد رفت.
ب) خریدار میتواند با قیمتی پایینتر از قیمت بازار، خودروی مورد نظر را خریداری کند و در مدت زمان سریع تری نسبت به قرعه کشی و پیش فروش، خودرو را تحویل بگیرد.