معرفی استانداردهای حسابداری ایران

 

استانداردهای حسابداری مجموعه قوانینی هستند که در اغلب کشورهای جهان پذیرفته شده‌اند و مقررات حسابداری را تشکیل می‌دهند. استانداردهای حسابداری شامل رویکردها و روش‌هایی برای بازدهی فعالیت‌های اقتصادی هستند و حسابداران با استفاده از استانداردهای حسابداری می‌توانند مدیریت امور مالی و حسابداری کسب و کار را درست تر انجام دهند و راهکارهای حسابداری کارآمدی برای کسب و کار پیش‌بینی کنند.

استانداردهای حسابداری روش ثبت و گزارش رویدادهای مالی و اقتصادی را تعیین کرده و همچنین نقش مهمی در شفافیت گزارشگری مالی ایفا می‌کنند.

 

استاندارد حسابداری شماره 1 نحوه ارائه صورت های مالی

این استاندارد حسابداری مبنای ارائه صورتهای مالی با مقاصد عمومی را مقرر می‌کند، تا از قابل مقایسه بودن آن با صورتهای مالی دوره‌های قبل واحد تجاری و نیز با صورتهای مالی سایر واحدهای تجاری اطمینان حاصل شود.

این استاندارد، الزامات کلی درباره ارائه صورت های مالی، رهنمودهایی درباره ساختار و حداقل الزامات مربوط به محتوای آن راتعیین می‌کند.

 

استاندارد حسابداری شماره 2 صورت جریان وجه نقد (تجدید نظر شده 1397)

هدف این استاندارد تدوین الزاماتی برای ارائه اطلاعات درباره تغییرات تاریخی نقد و معادلهای نقد واحد تجاری از طریق صورت جریان‌های نقدی است که در آن جریان‌های نقدی هر دوره بر حسب فعالیتهای عملیاتی سرمایه گذاری و تامین مالی طبقه بندی می‌شود.

 استاندارد حسابداری شماره 3 درآمد عملیاتی

درآمد عملیاتی عبارت از درآمدی است که از فعالیت اصلی و مستمر واحد تجاری حاصل می‌گردد و با عناوین مختلفی از قبیل فروش، حق الزحمه سود تضمین شده سود سهام و حق امتیاز مورد اشاره قرار می‌گیرد.

این استاندارد برای حسابداری درآمد عملیاتی حاصل از معاملات فروش کالا، ارائه خدمات و استفاده دیگران از دارایی‌های واحد تجاری که مولد سود تضمین شده، درآمد حق امتیاز و سود سهام کاربرد دارد.

 

 

استاندارد حسابداری شماره 4 ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی(تجدیدنظر شده ۱۳۸۴)

این استاندارد  با تأکید بر ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی، نقش مهمی در بهبود شفافیت و دقت گزارش‌های مالی ایفا می‌کند، همچنین با ارائه راهکارهای مشخص و شفاف، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با مدیریت بهتر ریسک‌ها و عدم اطمینان‌ها، عملکرد مالی خود را بهبود بخشند.

 

استاندارد حسابداری شماره 5 رویداد‌های بعد از تاریخ ترازنامه

استاندارد حسابداری شماره پنج تاکید دارد رویدادهایی که شواهد بیشتری را برای شرایط موجود در تاریخ ترازنامه فراهم می‌کنند، باید در گزارش‌های مالی منعکس شوند.

 

استاندارد حسابداری شماره 6 گزارش عملکرد مالی مصوب

این استاندارد واحدهای تجاری را ملزم به انعکاس واضح برخی از عناصر عملکرد مالی می‌کند، تا به درک استفاده کنندگان صورتهای مالی از عملکرد مالی آن واحد تجاری طی یک دوره کمک کند و مبنایی جهت ارزیابی عملکرد مالی فراهم آورد.

  نکته: استاندارد حسابداری شماره7 حذف شده است.

 

استاندارد حسابداری شماره 8 حسابداری موجودی مواد و کالا

بخش عمده ای از دارایی‌های بسیاری از واحدهای تجاری متشکل از  موجودی مواد و کالا است. بنابراین، ارزشیابی و انعکاس موجودی مواد و کالا اثر قابل توجهی در تعیین و ارائه وضعیت مالی و عملکرد مالی واحدهای تجاری دارد. این استاندارد نحوه ارزشیابی و انعکاس موجودی مواد و کالا در صورت های مالی را تشریح می‌کند.

 

استاندارد حسابداری شماره 9 حسابداری پیمانکاری بلند مدت

این استاندارد نحوه تجویز حسابداری درآمدها و هزینه‌های مرتبط با پیمان‌های بلند مدت در صورتهای مالی پیمانکار را ارائه می‌دهد. به دلیل ماهیت فعالیت موضوع پیمانهای بلند مدت تاریخ شروع پیمان و تاریخ تکمیل آن معمولا در دوره های مالی متفاوتی قرار می‌گیرد.

استاندارد حسابداری شماره 10 حسابداری کمک های بلاعوض دولت

 حسابداری کمک‌های بلاعوض دولت و سایر اشکال کمکهای دولتی از طریق این استاندارد انجام می‌شود. الزامات این استاندارد می‌تواند به عنوان بهترین الگوی عمل حسابداری کمک‌های بلاعوض و سایر اشکال کمک دریافتی از منابع غیردولتی مورد استفاده قرار گیرد.

 

استاندارد حسابداری شماره 11 دارایی‌های ثابت مشهود

استفاده‌کنندگان صورتهای مالی با استفاده از این استاندارد اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذاری و یا تغییرات، واحد تجاری در دارایی‌های ثابت مشهود را تشخیص و شناسایی می‌کنند.

 

استاندارد حسابداری شماره  12 افشای اطلاعات اشخاص وابسته

هدف این استاندارد تعیین الزامات افشا در صورتهای مالی واحد تجاری برای جلب نظر استفاده‌کنندگان به این امر است که وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری ممکن است تحت تاثیر وجود اشخاص وابسته، معاملات و مانده حسابهای فیمابین قرار گرفته باشد.

 

استاندارد حسابداری شماره 13 صورت جریان وجه نقد

بر اساس این استاندارد مخارج تامین مالی عموما بلافاصله به عنوان هزینه دوره شناسایی می‌شود، به استثنای مواردی که این مخارج به حساب دارایی واجد شرایط منظور می‌گردد. 

 

 

استاندارد حسابداری شماره 14 نحوه ارائه دارایی های جاری و بدهی های جاری

استاندارد حسابداری 14 برای ارائه دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری در ترازنامه بکار گرفته می‌شود.

 

استاندارد حسابداری شماره 15 ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی

استاندارد حسابداری شماره 15 به نحوه حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها و افشای اطلاعات مربوطه می‌پردازد.

 

استاندارد حسابداری شماره 16 رویداد‌های بعد از تاریخ ترازنامه

موضوعات اصلی استاندارد این است که از چه نرخی برای تسعیر استفاده شود و آثار تغییر در نرخ ارز، چگونه در صورتهای مالی گزارش شود.

 

استاندارد حسابداری شماره 17 گزارش عملکرد مالی مصوب

هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری دارایی‌های نامشهود است. موضوعات اصلی در حسابداری دارایی‌های نامشهود عبارت از معیارهای و زمان شناخت دارایی، تعیین مبلغ دفتری (شامل هزینه استهلاک) و موارد افشاست.

 

استاندارد حسابداری شماره 18 صورت های مالی تفکیکی و جداگانه

هدف این استاندارد تجویز الزامات حسابداری و افشا در ارتباط با سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی، مشارکتهای خاص و واحدهای تجاری وابسته، هنگام تهیه صورتهای مالی جداگانه توسط واحد تجاری است.

 

استاندارد حسابداری شماره 19 ترکیب های تجاری

هدف این استاندارد تعیین الزامات مربوط به گزارشگری مالی ترکیب‌های تجاری است.

 

استاندارد حسابداری شماره 20 سرمایه گذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکتهای خاص

این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری سرمایه‌ گذاری در واحدهای تجاری وابسته و تعیین الزامات بکارگیری روش ارزش ویژه در حسابداری سرمایه‌ گذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکتهای خاص است.

 

استاندارد حسابداری شماره   21 حسابداری اجاره ها

استاندارد حسابداری شماره 21 به حسابداری اجاره‌ها می‌پردازد و راهنمایی‌های لازم برای شناسایی، اندازه‌گیری و افشای اجاره‌ها را ارائه می‌دهد.

 

استاندارد حسابداری شماره  22 گزارشگری مالی میان دوره‌ای  

 این‌ استاندارد تعیین‌ حداقل‌ محتوای‌ گزارش‌ مالی‌ میان‌دوره‌ای‌ و تعیین‌ اصول‌ شناخت‌ و اندازه‌گیری‌ قابل‌ اعمال‌ در تهیه‌ صورتهای‌ مالی‌ کامل‌ یا فشرده‌ میان‌دوره‌ای‌ است.‌ 

 

استاندارد حسابداری شماره   23حسابداری مشارکت های خاص

استاندارد ذکر شده برای‌ حسابداری‌ مشارکتهای خاص شامل‌ نحوه‌ ارائه‌ داراییها، بدهیها، درآمدها و هزینه‌های‌ مشاركت‌ خاص‌ در صورتهای‌ مالی‌ هر یك‌ از شركای‌ خاص‌ و سرمایه‌گذاران‌، صرف‌نظر از نوع‌ مشاركت‌ خاص‌، بكار می‌رود.

 

استاندارد حسابداری شماره  24  گزارشگری مالی واحد های تجاری قبل از بهره برداری

 هدف از بکار گیری این استاندارد تشخیص واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری و تجویز گزارشگری مالی پاره‌ای اطلاعات خاص درباره آنها در مرحله قبل از بهره‌برداری است.

استاندارد حسابداری شماره 25 گزارشگری بر حسب قسمت های مختلف

این استاندارد نشان دهنده، تجویز مبانى گزارشگرى اطلاعات مالى بر حسب قسمتهاى مختلف یک واحد تجارى است. این اطلاعات در مورد انواع مختلف محصولات و خدمات ارائه شده و نیز مناطق جغرافیایى مختلف عملیات واحد تجارى است.

 

استاندارد حسابداری شماره 26 فعالیت های کشاورزی

این‌ استاندارد در حسابداری‌ مواردی مانند : داراییهای‌ زیستی و تولید کشاورزی در زمان‌ برداشت‌، مشروط بر اینکه به فعالیت کشاورزی مربوط باشد کاربرد دارد.

 

استاندارد حسابداری شماره 27  طرح های مزایای بازنشستگی  

استاندارد فوق  با حسابداری طرحهای مزایای بازنشستگی برای تمام اعضا به عنوان یک گروه سروکار دارد و به گزارش درباره مزایای بازنشستگی هر یک از اعضا نمی‌پردازد.

 

استاندارد حسابداری شماره 28 فعالیت های بیمه عمومی

 این استاندارد برای فعالیت‌های بیمه عمومی طراحی شده و هدف آن ارائه چارچوبی مشخص برای ثبت و گزارشگری مالی فعالیت‌های بیمه است.

 

استاندارد حسابداری شماره 29 فعالیت های ساخت املاک

موضوع اصلی این استاندارد، شناخت و تخصیص درآمدها و مخارج فعالیتهای ساخت املاک در دوره‌های مالی انجام این فعالیتهاست.

 

استاندارد حسابداری شماره 30 سود هر سهم

بهبود قابلیت مقایسه عملکرد واحدهای تجاری مختلف در یک دوره گزارشگری و عملکرد یک واحد تجاری در دوره‌های مختلف گزارشگری و تاکید بر ایجاد ثبات رویه و هماهنگی در تعیین مخرج کسر محاسبه سود هر سهم از اهداف این استاندارد است.

 

استاندارد حسابداری شماره 31 دارایی های غیر جاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده   

این استاندارد به حسابداران و مدیران مالی کمک می‌کند تا دارایی‌های غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده را به درستی شناسایی، اندازه‌گیری و گزارش کنند.

 

استاندارد حسابداری شماره 32 کاهش ارزش دارایی ها

هدف‌ این‌ استاندارد تجویز رویه‌هایی‌ است‌ که‌ واحد تجاری‌ با بکارگیری‌ آنها اطمینان‌ می‌یابد داراییهایش از مبلغ بازیافتنی منعکس نمی‌شود.

طبق‌ این‌ استاندارد، واحد تجاری‌ باید زیان‌ کاهش‌ ارزش‌ را شناسایی‌ کند. این‌ استاندارد همچنین الزامات برگشت زیان کاهش ارزش و افشا را تعیین می‌کند.

 

استاندارد حسابداری شماره 33 مزایای بازنشستگی کارکنان

  هدف استاندارد حسابداری شماره 33 تجویز نحوه گزارشگری مالی و افشای مزایای بازنشستگی کارکنان در واحدهای تجاری است.

 

استاندارد حسابداری شماره 34 رویه های حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات

این استاندارد، تجویز معیارهای انتخاب و تغییر رویه‌های حسابداری و نیز نحوه عمل حسابداری و افشای تغییر در رویه‌های حسابداری، تغییر در برآورد‌های حسابداری و اصلاح اشتباهات مورد بررسی قرار می‌دهد.

 

استاندارد حسابداری شماره 35 مالیات بر درآمد

آثار مالياتي معاملات و رویدادها به همان شیوه‌ای که این معاملات و رویدادها در صورت سود و زیان شناسایی می‌شوند، باید در صورت سود و زیان مطابق این استاندارد منعکس شوند.

 

 

استاندارد حسابداری شماره 36 ابزارهای مالی: ارائه

هدف از تدوین آن تعیین اصولی برای ارائه و طبقه‌ بندی ابزارهای مالی بوده است. این استاندارد به ناشران کمک می‌کند تا ابزارهای مالی را به درستی به‌ عنوان دارایی، بدهی یا حقوق مالکان طبقه‌ بندی کرده و همچنین شرایط تهاتر دارایی‌ها و بدهی‌های مالی را مشخص کنند.

 

استاندارد حسابداری شماره 37 ابزارهای مالی: افشا

به‌عنوان یکی از مهم‌ترین استانداردهای حسابداری، به افشای ابزارهای مالی می‌پردازد. این استاندارد به شرکتها و سازمان ها کمک می‌کند تا با افشای صحیح و کامل ابزارهای مالی خود، شفافیت بیشتری در گزارش های مالی خود داشته باشند.

استاندارد حسابداری شماره 38 ترکیب های تجاری

 هدف این استاندارد، بهبود مربوط بودن، قابلیت اتکا و قابلیت مقایسه اطلاعاتی است که واحد گزارشگر، در صورتهای مالی خود درباره ترکیب تجاری و آثار آن ارائه می‌کند.

 

استاندارد حسابداری شماره 39 صورت های مالی تلفیقی

تعیین اصول ارائه و تهیه صورتهای مالی تلفیقی در زمانی از اهداف این استاندارد است که واحد تجاری، یک یا چند واحد تجاری دیگر را کنترل می‌کند.

 

استاندارد حسابداری شماره 40 مشارکت ها 

تأکید ویژه‌ای بر افشای کامل و دقیق اطلاعات مربوط به مشارکت‌ها دارد. این اطلاعات شامل جزئیات قراردادهای مشارکت، سهم هر یک از طرفین در دارایی‌ها و بدهی‌ها، و نتایج مالی مشارکت‌ها است.

 

استاندارد حسابداری شماره 41 افشای منافع در واحدهای تجاری دیگر(مصوب 1398)

فراهم کردن اطلاعات کافی برای ذینفعان به منظور ارزیابی وضعیت مالی واحدهای تجاری و منافع اقتصادی آنها از تعاملات با واحدهای تجاری دیگر هدف اصلی این استاندارد است.

 

استاندارد حسابداری شماره 42 اندازه گیری ارزش منصفانه (مصوب 1399)

این استاندارد به نحوه اندازه‌گیری و گزارش ارزش منصفانه دارایی‌ها و بدهی‌ها در صورت‌های مالی شرکت‌ها می‌پردازد.

 

استاندارد حسابداری شماره 43 درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان (لازم الاجرا در ۱۴۰۴/۱/۱)

استاندارد 43 حسابداری راجع به تعیین اصولی است که می توان به کمک آنها برای ارائه یک گزارش مفید در راستای ارائه صورت های مالی به استفاده کنندگان این اسناد، اقدام کرد.

این گزارش ها در مورد ماهیت، زمانبندی و مبلغ هستند. همچنین این استاندارد می‌تواند برای جلوگیری از وجود ابهام در درآمد عملیاتی و شناسایی جریان های درآمد نقدی در پی قرارداد با مشتری به کار گرفته شود.

معرفی مختصری از استانداردهای حسابداری در این مقاله ذکر شد. برای مشاهده جزئیات هر کدام از این استانداردها می‌توانید به سایت سازمان حسابرسی مراجعه کنید.